تعبیر سفیر امریکا درباره شاه؛
افزایش فروش نفت در دهه پنجاه رویاهای محمدرضا پهلوی درباره ارتش و خریدهای نظامی بیشتر و بیشتر میکرد. داگلاس مک آرتور دوم سفیر وقت امریکا در ایران در خاطرات خود درباره اشتباهات شاه در این رابطه میگوید.
به بهانه روز ارتش
درباره ارتباط ارتش و قدرت سیاسی و جایگاه آن در دوره پهلوی اول و دوم مقالات مختلفی به رشته تحریر درآمدهاند. اما کمتر توجهی به عکسها به عنوان سند صورت گرفته است. در این تصاویر چند نکته قابل توجه وجود دارد. یک مورد از این نکات را می توان با اشاره به لباس نظامیان عنوان کرد. بیشتر نظامیان داخل تصاویر نیروهای سرباز در ارتش هستند و نه فرماندهان رده بالا، سربازانی که از دل این مردم وارد نیروی ارتش شده بودند و پیوند و نزدیکی بیشتر با بدنه جامعه انقلابی داشتند. نکته دوم در این عکسها، زاویهها و نگاه عکاسان است که به طور مشخصی در تلاش هستند تا همراه شدن نیروهای ارتش را با مردم نشان دهند و به این طریق یا درصدد تشکر از آنها یا در پی تعریف از آنها به عنوان نوعی قهرمان بودند.
در جلسه یکشنبه 9 فروردین 1349، اردشیر زاهدی وزیر امور خارجه ایران با حضور در مجلس شورای ملی، به ایراد سخنانی در خصوص مجمع الجزایر بحرین پرداخت. این سخنان با واکنش محسن پزشکپور نماینده حزب پان ایرانیست در مجلس مواجه شد و وی با ذکر ادله و شواهد مسجل و مسلم تاریخی در حقانیت حاکمیت ایران بر بحرین و همچنین ارائه نکاتی در خصوص عدم آزادی بیان در بحرین به منظور استعلام دیدگاهها و نظرات مردم با وجود خفقان و تزویر موجود در این منطقه، اقدامات دولت را مغایر با اصول حاکمیت ملی و مخالف با سیاست شاه در مصاحبه دهلی دانست و دولت را به واسطه این سهل انگاری و تعرض نسبت به اصول حاکمیت ملی مستحق استیضاح نمود.
از اکتبر 1973 تا اکتبر 2023؛ نیم قرن سیاست اعراب درباره اسرائیل
نیم قرن پس از جنگ یوم کیپور؛ سیاستهای اعراب علیه اسرائیل چنان استحاله شد که نه تنها در عملیات طوفان الاقصی -فلسطینیترین حمله تاریخی به رژیم صهیونیستی- اقداماتی از سوی اعراب صورت نگرفت بلکه کارشکنیهایی فراتر از حد انتظار انجام دادند. استحاله عربی تا جایی پیش رفت که در روزهای اخیر و طی حمله جمهوری اسلامی ایران به پایگاههای نظامی رژیم صهیونیستی، دولت اردن در حمایت از اسرائیل به مقابله ناموفق با پهپادها و موشکهای ایرانی پرداخت.
بازجستی برای روابط رژیم پهلوی و رژیم صهیونیستی
یکی از بخشهای بسیار فعال دفتر نمایندگی اسرائیل در تهران، حوزۀ وابستۀ نظامی بود. که پیگیری روابط و همکاریهای نظامی بین ایران و اسرائیل از مهمترین وظایف این بخش بود. یعقوب نیمرودی اولین وابسته نظامی اسرائیل در ایران بود که علاوه بر حوزه نظامی، در فعالیتهای اطلاعاتی و جاسوسی، اقتصادی و بازرکانی، قاچاق اشیای عتیقه و ... نیز نقش گستردهای داشت، و البته جمعآوری کمک و اعانه برای اسرائیل در مراسم و جشنها و شبنشینیها نیز فراموش نمیشد.
روایت محسن رفیقدوست از اولین گامهای موشکی شدن ایران
«از خواهش تا غرش» روایتی از تلخ و شیرین پرونده موشکی ایران است. محسن رفیقدوست که در دهه شصت وزارت سپاه را برعهده داشت در خاطرات خود که در گنجینه تاریخ شفاهی مرکز اسناد انقلاب اسلامی به ثبت و ضبط رسانده است به اولین گامهای موشکی ایران اشاره میکند.
به مناسبت عملیات تاریخی ایران علیه رژیم صهیونیستی
عملیات وعده صادق با رمز یا رسولالله از سوی سپاه پاسداران جمهوری اسلامی در حمله به رژیم صهیونیستی طی هفت دهه اخیر بیسابقه بوده است. به اذعان کارشناسان عملیات 26 فروردین 1403 بزرگترین حمله پهپادی تاریخ لقب گرفت. اما این تنها پاسخ ایران به جنایات دشمنان در چهل و پنج سال گذشته نبوده است. پاسخ موشکی ایران به دشمن بعثی در جنگ شهرها، حمله به مقر منافقین در پادگان اشرف، عملیات رضوان انتقام ترور شهید صیاد شیرازی، عملیات لیلةالقدر، عملیات ضربت محرم، عملیات شهید سلیمانی، حمله به مقر صهیونیستها در اربیل عراق، عملیات ربیع 1 و 2 و عملیات دی ماه 1402 در انتقام خون شهدای کرمان و راسک از جمله پاسخهای سخت ایران در چهار دهه گذشته است.
از تشییع تا چهلم اسدالله علم
علم در تاریخ 25 فروردین 1357 در سن پنجاه و هشت سالگی در گذشت. بر طبق اسناد، خانواده علم در حرم مطهر امام رضا(ع) دارای مقبره خانوادگی هستند که وی نیر در همان محل دفن میشود. طبق این سند تاریخ فوت علم 25 فروردین ماه 57 بیان شده است که با توجه به مرگ وی در نیویورک، با دو روز تاخیر یعنی 27 فروردین به خاک سپرده می شود.
بازخوانی دو پیام از دو مرجع تقلید در فروردین 1342
حمله عمال رژیم پهلوی به مدرسه فیضیه در دوم فروردین 1342 واکنش مراجع و علمای عراق را هم برانگیخت. با گذشت چند روز از حادثه تلگراف مهمي از سوی آیتالله العظمی سید محسن حکیم زعیم حوزه نجف خطاب به علمای قم صادر شد كه آنان را دعوت به مهاجرت به عتبات ميكرد. نه روز پس از این پیام، امام خمینی در 23 فروردین 1342 در اقدامی قابل تامل پاسخ مشروحی به تلگراف آیتالله حکیم داد. ماجرا چه بود؟
سلام عید
«سلام» از مراسمی است که در تاریخ ایران، پادشاهان و امرا یا شاهزادگان برپا میشده و درانواع مختلفی معمول بوده است: سلام پادشاهی یا خلافت؛ سلام عید که در عید نوروز، سلام نظامی یا اعیاد مذهبی همچون عید فطر برگزار می شده است.در دوره پهلوی، هر سال در روز عید سعید فطر، مراسم سلامی در کاخ سعدآباد با حضور مقامات لشگری و کشوری برگزار میشد و حضور در این مراسم با لباس رسمی اجباری بود.
به روایت عفت شجاع همسر شهید صیاد شیرازی
چیزهایی که مربوط به اداره بود هیچ وقت منزل نمیآوردند فقط کارهای اداره را با آن انجام میدادند. حتی یک خودکار که مال اداره بود هیچ وقت توی خانه از آن استفاده نمیکردند. همانجا در اداره استفاده میکردند همانجا میگذاشتند. کیفشان برای اداره بود. یا ساعتی که به ایشان میدادند اجازه نمیدادند ما استفاده کنیم.
به مناسبت سالروز شهادت صیاد شیرازی
یکی از مقاطع زندگی شهید صیاد شیرازی در دوران جوانی ارتباط او با انجمن حجتیه بود. اما چرایی و چگونگی ارتباط صیاد شیرازی با حجتیه و پیوستن او و برخی از انجمنیها به جرگه مبارزات انقلابی از جمله مواردی است که در اسناد و خاطرات بدان اشاره شده است.
به بهانه سالروز درگذشت شیخ عباسعلی اسلامی
در 20 فروردین 1364 شیخ عباسعلی اسلامی، از فعالان سیاسی و فرهنگی دورۀ پهلوی و موسس جامعه تعلیمات اسلامی درگذشت. به این مناسبت نگاهی به زندگی او و نقشش در انتشار اعلامیه وعاظ تهران در اعتراض به لایحۀ انجمنهای ایالتی داشتهایم.
واکنش اهالی فرهنگ به شهادت سید مرتضی آوینی
شهادت سید مرتضی آوینی هنرمند برجسته و متعهد انقلاب اسلامی در 20 فروردین 1372 موجی از واکنشها را در میان اهالی فرهنگ و رسانه برانگیخت که روزنامه کیهان برخی از آنها را منتشر کرد. حسین بهزاد در یادداشتی با عنوان «کربلا ما میآئیم» از آخرین دیدارش با آوینی گفت. سید مهدی شجاعی واگویههایش را با عنوان «جا مانده بودی تو انگار از کاروان عظیم شهادت» به سطور آورد. مهدی نصیری نیز با «سوز فراق به پایان آمد» حاشیهای به «حضور ملکوتی رهبر انقلاب در مراسم تشییع پیکر پاک سید مرتضی» پرداخت.
به بهانه سالروز قطع روابط دیپلماتیک ایران و آمریکا به دستور جیمی کارتر
پس از عدم توفیق ایالات متحده در حل بحران تسخیر سفارت امریکا و آزادی گروگانها و حکم تاریخی امام خمینی مبنی بر ادامه این وضعیت تا تعیین تکلیف توسط مجلس بعدی، کارتر دست به اقدامی عجولانه در قطع تمامی روابط دیپلماتیک و اقتصادی و سیاسی میان ایالات متحده و ایران زد. انعکاس این تصمیم در فضای جامعه ایالات متحده باعث بحران تازهای شد. این تشنجات تا حدی بود که در وضعیت اقتصادی آمریکا در بازار سهام و نرخ طلا اثرگذار بود.
راستی آزمایی یک ادعا
اخیراً در فضای مجازی قطعه فیلمی از یکی از سخنرانان مذهبی منتشر شد که در آن ادعا شده؛ امام خمینی در زمانی که در تبعید و خارج از ایران بوده است(یعنی سال 1343 به بعد) به واسطه آقای عراقی(یکی از مبارزین انقلاب) از طیب درخواست میکند که سالگرد عزاداری 15 خرداد 1342 از بین نرود. اما اصل داستان از چه قرار است؟
روایتی دیگر از کودتای قطبزاده
در 17 فروردین 1361 صادق قطبزاده، عضو شورای انقلاب، سرپرست رادیو و تلویزیون (بهمن 1357-آذر 1358) و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی (آذر 1358-شهریور 1359) به اتهام طرح کودتا بازداشت و در 24 شهریور ماه اعدام شد. در سالروز بازداشت او نقش حزب توده در کودتای یاد شده را بررسی کردهایم.
در حاشیه روز قدس
خبر ویژه ای از خبرگزاری جمهوری اسلامی وجود دارد که گزارش یکی از حواشی راهپیمایی روز قدس است. در این گزارش آمده است در روز 1372/12/26 عده ای از بانوان نجف آبادی با اجتماع در دفتر امام جمعه شهرستان نجف آباد نسبت به پاره کردن عکس آیت الله منتظری در راهپیمایی روز قدس اعتراض کرده اند. در این گزارش آمده است که بانوان خواستار محکوم کردن علنی این اقدام توسط امام جمعه شهرستان شده اند.
به مناسبت روز قدس
یکی از ابتکارات انقلاب اسلامی، تعیین آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به عنوان روز قدس توسط امام خمینی است. اما در داخل ایران روز قدس از ابعاد دیگری هم قابل توجه است. از سوی دیگر روز قدس باعث می شود که همه جریان های سیاسی برای فلسطین در کنار یک دیگر قرار بگیرند. جریان ها و گروه های سیاسی داخل ایران هرچند در مسائل سیاسی با یکدیگر تفاوت دیدگاه دارند اما برای آرمان فسلطین همگی یک صدا و همراه یک دیگر هستند. این همصدایی از گروه های سیاسی مختلف داخل ایران یکی دیگر از ابتکارات امام خمینی است که می توانست با ایده های خود همیشه عامل وحدت در کشور باشد.