پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ شهید آیتالله سید محمدرضا سعیدی از جمله روحانیون مجاهدی بود که با آغاز نهضت امام خمینی، در صف مبارزه قرار گرفت. اعلامیه او علیه سرمایهداران و سرمایهگذاری امریکا در ایران، باعث دستگیری و شکنجه فراوان او در سال 1349 شد و سرانجام زیر شدیدترین شکنجهها در تاریخ 20 خرداد همان سال به شهادت رسید.
در ادامه چند خاطره از مبارزات آیتالله سعیدی و نحوه شهادت وی روایت میشود.
سرمایهگذاری امریکاییها در ایران و تأثیر اعلامیه آیتالله سعیدی
مرحوم شیخ جعفر شجونی در کتاب خاطرات خود که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است درباره واکنش شهید سعیدی به سرمایهگذاری امریکاییها در ایران میگوید: ماه اول یا دوم سال 1349 بود که شاه تصمیم گرفت سرمایهگذاریهای خارجی را در ایران راهاندازی کند و سرمایهداران امریکایی مثل راکفلر و دیگران که آن وقتها اسامی شان کم و بیش در روزنامهها دیده میشد و شاه هم برای اینکه اینها به ایران بیایند یک بار خارج رفته بود. مسلماً انقلابیها از این سرمایهگذاری و از این که خارجیها به ایران بیایند عصبانی بودند.
آثار مثبت اعتراض علما، طلاب حوزه علمیه و تحصیلکردهها و دانشجویان ایران مخصوصاً شهرهای تهران و قم، جای خودش را در جامعه باز کرد. من اعلامیه مرحوم آیتالله شهید سعیدی را - که به زبان عربی نوشته شده بود - خواندم تا آنجا که یادم است از این سرمایهگذاری سخن گفته بود و هشدار داده بود. از قضا، به حوزه علمیه هشدار داده بود که شما به خاطر یک ساختمان سینما در قم آن همه فعالیت میکردید ولی الان وضعی دارد پیش میآید که باید گفت از مسئله تنباکو هم مهمتر است و از مسئله کاپیتولاسیون هم اهمیتش کمتر نیست.
ایشان اعلامیه را به زبان عربی منتشر کرده بود که به همه جا برسد یا پست کند. گاهی محموله پستی به دست اطلاعات میرسید و به خانهها نمیرسید. به هرحال، به خاطر اینکه به دست همه برسد یا بخاطر پست یا یا بخاطر مسائل دیگر، اعلامیه به زبان عربی بود.
اعتراف شکنجهگر ساواک به شهادت آیتالله سعیدی
حجتالاسلام شجونی در بخش دیگری از خاطراتش نحوه اطلاع خود از شهادت آیتالله سعیدی را اینگونه روایت میکند: زمانی که آیت الله سعیدی را گرفتند، من هم به مناسبتی –که الان یادم نیست- در زندان بودم. بعد از مدت کمی در اتاق ساقی –که رئیس زندان قزل قلعه بود- منوچهر ازقندی را دیدم -چون چند تا منوچهری شکنجهگر داشتیم...- او خودش گفته بود و من از سخنانش فهمیدم که از کسانی بوده که آیتالله سعیدی را شهید کرده است.
بازتاب شهادت آیتالله سعیدی
مرحوم شهید آیتالله مؤیدی قمی هم در کتاب خاطرات خود که با عنوان «مهاجر الی الله» توسط موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است درباره بازتاب شهادت آیتالله سعیدی میگوید: ماجرای شهادت آیتالله سعیدی تا مدتی در کانون توجه انقلابیون بود. این ماجرا حتی به دانشگاه و خارج از ایران هم رسید. در مشهد عدهای نزد آقای میلانی رفتند. ایشان وقتی خبر را شنید به عنوان اعتراض درسش را تعطیل کرد که با این کار ایشان حوزه علمیه مشهد تعطیل شد. در همین ارتباط میگفتند که دستگاه چون نتوانسته از این قضایا جلوگیری کند از آقای شریعتمداری خواسته بودند این قضیه را درست بکند. ایشان هم مقداری پول به منزل آقای سعیدی فرستاده بود. خانواده ایشان هم به خاطر عملکرد آقای شریعتمداری در پاسخ به تلگراف شاه، پول را نپذیرفته بودند.