پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ یکی از مخاطبان بخش «شما بپرسید» با اشاره به یکی از مهمترین رخدادهای دهه 60 سوال خود را اینطور مطرح کرده است: «ماجرای جنگ سفارتخانهها در دهه شصت چه بود؟ آیا منافقین در آن جریانات نقش داشتند؟»
دکتر جواد منصوری از مسئولین وزارت خارجه در دهه شصت در گفتگو با پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی در پاسخ به این سوال گفت: در سال 1360 بعد از ضربات سنگینی که جریان ضد انقلاب از جمله بنیصدر و منافقین متحمل شدند به این نتیجه رسیدند که امکان ادامه فعالیت در ایران برایشان مهیا نیست و چه بسا اگر دیرتر اقدام کنند ممکن است کل مرکزیت ضد انقلاب از بین برود. در مرداد سال 1360 با همکاری سازمانهای اطلاعاتی کشورهای غربی علیالخصوص فرانسه شرایط فرار این افراد مهیا شد و به فرانسه رفتند.
منصوری درباره اهداف منافقین از راهاندازی جنگ سفارتخانهها خاطرنشان کرد: منافقین و ضد انقلاب بر این تصور بودند که با این کارها میتوانند پایگاه خود را قویتر کنند و از سوی دیگر برای جمهوری اسلامی بحران ایجاد نمایند. اما در نهایت به این نتیجه رسیدند که با این حرکات راه به جایی نخواهند برد. منافقین تصمیم گرفتند به سفارتخانهها حمله کنند. این حملات امنیت کارمندان سفارتخانههای ما را به خطر میانداخت. بنیصدر و منافقین در این مقطع دائما میگفتند که تمام سفارتخانههای ایران متعلق به ماست. ما دولت قانونی هستیم و سفارتخانهها باید تعطیل شود و در اختیار ما قرار بگیرد.
منصوری ادامه داد: منافقین ضمن اینکه مسئولیت این حملات را برعهده میگرفتند، با رسانهها مصاحبه میکردند و میگفتند که سفارتخانهها باید در اختیار ما قرار بگیرد. ما نماینده ایران هستیم.
وی تصریح کرد: ضد انقلاب بیش از اینکه از حمله سفارتخانهها عایدی داشته باشد از موجسازی رسانهای بینالمللی به اهدافش میرسید. در این مقطع زمانی ما علاوه بر جنگ ایران و عراق، درگیر جنگ سفارتخانهها و دیپلماسی بینالمللی بودیم. اواخر سال 62 بود که جنگ سفارتخانهها متوقف شد و اروپاییها فهمیدند که ماندن منافقین در اروپا نفعی برایشان ندارد، تصمیم گرفتند تا منافقین را به تدریج به عراق بفرستند. (چون طبیعتا اقدامات سازمان علیه سفارتخانههای ایران در اروپا برای کشورهای اروپایی ایجاد مشکل میکرد و علاوه بر تخریب چهرهشان در سطح بینالملل باعث میشد که اقدامات متقابل در سفارتخانههای آنها در جاهای دیگر اتفاق بیفتد.) از سوی دیگر با خروج منافقین و عزیمتشان به عراق به نوعی برای صدام هم نیروی نظامی اعزام میشد. از دلایل دیگری که منجر به توقف جنگ سفارتخانهها شد اختلافات بین سرکردههای جریان ضدانقلاب بود.
مسعود خدابنده عضو جداشده سازمان مجاهدین خلق که خود در جریان «جنگ سفارتخانهها» به دستور مرکزیت سازمان حضوری فعال داشت، در گفتگو با پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی در این باره گفت: وقتی دستور سفارتگیری از طرف مرکزیت سازمان به ما ابلاغ شد، در لندن بودم. سفارتگیری از نقاط دیگر اروپا شروع شده بود و لندن آخرین نقطه بود. پلیس هم به سفارت، نامه کتبی داده بود که با توجه به حمله به سفارتخانههای ایران در نقاط دیگر، در سفارت ایران در لندن نیرو مستقر خواهد کرد.
خدابنده تصریح کرد: نکته جالب این است که از آن پنجاه و دو نفر که در جریان حمله به سفارت ایران در لندن فعال بودند، اکثرشان یا در جریان تصفیههای داخل سازمان یا در فروغ جاویدان کشته شدند. گروهی هم الان از سازمان جدا شدهاند ولی حاضر به صحبت در مورد آن بخش از زندگیشان نیستند.