اولین استانی که حکومت نظامی اعلام شد / روزی که رژیم پهلوی اصفهان را به خاک و خون کشید

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ سهم روحانیون استان اصفهان در روی آوردن به آرمان‌های عقیدتی و سیاسی امام‌خمینی به طور شایان توجهی بیشتر از سایر نقاط کشور بوده و همین امر یکی از عوامل مهم تعمیق حوادث انقلاب اسلامی در این شهر و استان بوده است. از این روی، به دلیل جایگاه ویژه اصفهان در اجرای منویات امام‌خمینی، رژیم پهلوی ناچارا قبل از تهران، قم، تبریز و دیگر شهرهای کشور، در اصفهان حکومت نظامی اعلام نماید. در این زمینه در کتاب «انقلاب اسلامی در اصفهان» می‌خوانیم:

البته از ذکر این نکته نباید غافل ماند که در این راستا، وجود مراکز کارگری و کارخانه‌ها، دانشگاه‌ها و دانشگاهیان، درصد نسبی بالای سواد عمومی در اصفهان، ویژگی‌های خاص اقتصادی - اجتماعی اصفهان، گذشته پربار این شهر به عنوان یکی از شهرهای فعال در خیزش‌ها و قیام‌ها و سایر زمینه‌های مساعد دیگر، بی تأثیر نبوده، و نقش ویژه‌ای را در سرعت بخشیدن به جریان قیام و حضور همگانی مردم در انقلاب اسلامی، بر عهده داشته است. 

فضای معنوی حاکم بر مردم و تبلیغات گسترده روحانیون، که به فرمان امام خمینی و با استفاده از زمینه‌های مساعد فرهنگی - مذهبی صورت می‌گرفت، تحرک سیاسی - اجتماعی بی سابقه‌ای را در طول روز 20 مردادماه سال 1357 در میان مردم اصفهان ایجاد کرد. با آغاز صبح روز بیستم مردادماه، مردم کنجکاو، که اخبار درگیری‌های شب قبل و صدای تیراندازی‌های پی در پی را شنیده بودند، به تدریج در اطراف منزل آیت‌الله خادمی گرد آمدند. در میان آنها گروه قابل ملاحظه‌ای از اهالی نجف آباد و سده نیز دیده می شدند.

اخبار کشتارهای وحشتناک روز و شب گذشته و به محاصره افتادن گروهی از مردم در منزل آیت‌الله خادمی، آنها را شدیداً خشمگین و از دولت و دولتیان متنفر کرده بودند. در این زمینه یکی از ناظران بیان می‌کند:

«دود ناشی از سوخته شدن وسایل بانکها، محیط را فراگرفته بود، هر لحظه انتظار برخورد دیگری و تیراندازی مأموران می‌رفت. به هر ترتیب که شد، پس از ورود به خیابان مسجدسید به کوچه‌ای که به پشت منزل آیت‌الله خادمی ختم می‌شد رفتیم. کوچه‌ها، محل امن و سنگر خوبی بودند و مأموران می‌ترسیدند به کوچه‌ها هجوم آورند، چرا که غافلگیر می‌شدند. جلو رفتیم حال مأموران را به خوبی می‌دیدیم، با اسلحه‌ها، اطراف منزل رامحاصره کرده بودند».

با حمله و شلیک مأمورین، تعداد قابل ملاحظه‌ای از مردم کشته شده بودند: «تعداد کشته‌ها در منزل آیت‌الله خادمی و اطراف آن به قدری زیاد بود که به وسیله مأمورین آتش‌نشانی و با استفاده از ماشین‌های آنان مبادرت به شستشوی زمین‌های خون‌آلود و جمع‌آوری جنازه‌ها گردیده است».