مرکز اسناد انقلاب اسلامی

علامه محمد تقی جعفری یكی از اندیشمندان، فلاسفه و عرفای معاصر اسلامی و ایرانی است كه در طی نیم قرن اخیر، تلاش‌های علمی و دیدگاه‌های مختلف ایشان، آشنای اهل معرفت بوده است. از آنجایی كه علامه در حوزه‌های مختلف علمی و معرفتی صاحب‌نظر بوده و آثار قابل تحسینی نیز از خود به جای گذارده‌اند، لذا افراد بسیاری نیز (به خصوص بعد از درگذشت ایشان) به تبیین و تشریح نظرات عرفانی، فلسفی و فقهی و.. ایشان پرداخته‌اند. این تحقیق نیز در حد توان خود، به تبیین نظرات و دیدگاه‌های اجتماعی و سیاسی آن بزرگوار می‌پردازد، شایان ذكر است محور بحث این تحقیق بر اساس دو سوال مطروحه درباره‌ی اندیشه‌های علامه و به تبع آن بر اساس دو پیش‌فرض، یا به عبارتی مناسب‌تر، فرضیه استوار است كه عبارتند از: سوال اول: اینكه آیا علامه جعفری دارای اندیشه سیاسی می‌باشند؟ سوال دوم: چهارچوب و جهت‌گیری اندیشه‌های سیاسی علامه چگونه است؟ در پاسخ به سوالات مذكور، فرضیات زیر مطرح گردیده‌اند: فرضیه‌ی اول: علامه جعفری دارای اندیشه سیاسی می‌باشند. فرضیه‌ی دوم: اندیشه سیاسی علامه جعفری بر اساس مبانی فلسفی ایشان و با تلفیق شرع و عقل (در چارچوب نظریه‌ی حیات معقول) شكل می‌گیرد و منتقد اندیشه‌های سیاسی مادی‌گرایانه غربی است. با توجه به گستردگی و جامعیت اندیشه‌های علامه جعفری، این تحقیق ادعای آن را ندارد كه بتواند تمامی عرصه‌های فكری علامه را هرچند از منظر اندیشه‌های سیاسی، بی كم و كاست مورد بررسی قرار داده و تشریح نماید. لذا چنانچه گفته شد، فرضیه‌های فوق الذكر تشكیل‌دهنده‌ی فرآیند این تحقیق است. این تحقیق از نظر ساختاربندی مطالب خود، از چهار فصل تشكیل شده است كه عبارتند از: 1- فصل اول: در این فصل به زندگی علامه از تولد تا درگذشت ایشان و همچنین تحصیلات ایشان در ایران و نجف و دوران تحقیق و پژوهشهای علمی ایشان پرداخته شده است. همچنین در بخش دیگر این فصل به عرصه‌ها و حوزه‌های فعالیت علمی علامه اشاره گردیده است. 2- فصل دوم: در این فصل به مبانی نظری و پایه‌های فلسفی اندیشه علامه اشاره گردیده است. در واقع مطالب این فصل پایه‌های نظری علامه را در سایر حوزه‌ها تشكیل می‌دهد. 3- فصل سوم: در این فصل به طرح دیدگاه‌های علامه در مسایل سیاسی از دیدگاه اسلام و غرب و تفاوت‌ها و تمایز میان آنها، به همراه تعاریف خود علامه از سیاست و توابع آن پرداخته شده است. 4- فصل چهارم: در این فصل از تحقیق به نظرات اجتماعی ایشان در مسائل روز و مبتلا به جامعه اسلامی اشاره شده است.