مرکز اسناد انقلاب اسلامی

شهید حجت‌الاسلام نصرت‌الله انصاری یکی از مبارزان روحانی انقلاب اسلامی است که دوم دی سال ۱۳۲۰، در روستای عصمت‌آباد از توابع شهر بوئین‌زهرا به دنیا آمد و تا پایان دکترا در رشته الهیات و معارف اسلامی درس خواند. وی همزمان با تحصیل علوم حوزوی به مبارزات سیاسی روی آورد و فعالیت‌های ضد رژیم انجام می‌داد. این شهید گرانقدر که روحانی و کارمند صندوق تعاون اسلامی بود، سرانجام در 18 آبان ۱۳۵۴، در زندان ساواک تهران بر اثر شکنجه توسط عوامل رژیم شاهنشاهی به شهادت رسید.

آنچه در اين ماه بيش از همه خودنمايى مى‌كند استقرار گارد شهربانى مركز در زنجان مى‌باشد. اين امر از يك طرف موجب كاهش تظاهرات‌هاى عمومى و از طرف ديگر باعث افزايش خشونت‌هاى سياسى شد. بدين معنى كه گاردى‌ها از آن جهت كه محلى نبوده و تعلقات محلى نداشتند، از دستگيرى، شكنجه و قتل انقلابيون ابايى نداشتند و به علت اعمال خشونت توانستند تا حدودى در مقايسه با ماه مهر ميزان تظاهرات‌ها و يا اعتصابات را كاهش دهند.

تسخير سفارت آمريكا واقعه‌اى بود كه عكس‌العمل مردم زنجان را به همراه داشت. تسخير سفارت آمريكا، هم به وسيله‌ مسؤولان اجرايى و هم به وسيله‌ مردم حمايت شد. محمدحسين مهدوى، استاندار زنجان، با ارسال تلگرامى به رهبرى انقلاب اسلامى از اقدام دانشجويان حمايت كرد. وى در تلگرام خود خاطرنشان كرد: «اين صحيح‌ترين گامى است كه براى تداوم انقلاب پس از سرنگونى شاه سابق بايستى برداشته مى‌شد».

در 13 آبان 1357 و روزهای اوج‌گیری انقلاب اسلامی ده‌ها هزار نفر از دانش‌آموزان، دانشجویان و سایر اقشار مختلف مردم در سراسر کشور در واکنش به کشتار دانش‌آموزان و دانشجویان دانشگاه تهران دست به تظاهرات زدند. این نوع حرکت‌ها موجب تشدید و اوج‌گیری درگیری‌ها در شهرهای مختلف گردید که به نوبه خود زمینه پایان رژیم پهلوی را فراهم کرد.

آتش انقلاب مردم بابل با شهادت نصیرایی شعله‌ورتر شد. ظهر دوازدهم آبان حدود پنج تا ده هزار نفر از مردم بابل به اتفاق روحانیون شهر پیکر شهید نصیرایی را از بیمارستان شاهپور بابل تا گورستان گلد محله تشییع کردند. در مسیر تشییع جنازه، عباس فلاحی، یکی از دبیران آموزش و پرورش به سخنرانی پرداخت و فریاد برآورد: «ما تا سرنگونی رژیم پهلوی آرام نخواهیم نشست و تا سینه‌های ما هدف گلوله قرار نگیرد از اقدامات خود دست بر نخواهیم داشت... ما حکومت اسلامی به رهبری امام خمینی را می‌خواهیم».

آیت‌الله سید محمدعلی قاضی طباطبایی از روحانیون مبارزی بود که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، مبارزه با رژیم پهلوی را شجاعانه پی گرفت و لحظه‌ای هم از مبارزه باز نایستاد. آیت‌الله قاضی پس از پیروزی انقلاب به دستور امام خمینی به عنوان امام جمعه تبریز منصوب شد. وی پس از عمری مجاهدت و تلاش خالصانه در 10 آبان 1358 بدست عوامل گروهک فرقان ترور شد و به شهادت رسید. به بهانه سالروز شهادت آیت‌الله قاضی طباطبایی، خاطرات و روایت‌هایی از شهید محراب را در ادامه می‌خوانیم.

حجت‌الاسلام فاضلیان در دوران حیات خود فعالیت‌های انقلابی و مبارزاتی مثمر ثمری در پیروزی نهضت اسلامی داشته است. در این راستا چندین بار نیز توسط شهربانی و ساواک احضار و دستگیر شد. در یکی از اسناد ساواک درباره دستگیری وی آمده است: «بر حسب تقاضای شماره ... سازمان کردستان و مستند به ماده 24 آئین دادرسی و کیفری درباره غیرنظامی سیدرضا فاضلیان فرزند سیدباقر، شغل امام جماعت... به اتهام اقدام علیه امنیت کشور به علت جنایی بودن اتهام و بیم تبانی قرار بازداشت موقت صادره به متهم ابلاغ می‌شود که این قرار ظرف 24 ساعت از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض است».

آیت‌الله سید روح‌الله خاتمی‌ در سال‌ 1284 ش‌ در شهرستان‌ اردكان‌ از توابع‌ استان‌ یزد چشم‌ به‌ جهان‌ گشود. پدرش‌ سید محمدرضا خاتمی‌ از علمای بانفوذ اردكان‌ بود. وی از سال ۱۳۴۱ با شروع نهضت اسلامی پرچم مبارزه با رژیم پهلوی را در اردکان به دست گرفت و پیشاپیش مردم در تظاهرات ضد رژیم شرکت نمود و سهم بسیار بزرگی در پیروزی انقلاب و حرکت ضد رژیم در شهرستان اردکان به عهده داشت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی با نظر امام به عنوان امام جمعه اردکان مشغول خدمت شد، در سال 1361 به عنوان نماینده ولی فقیه در استان یزد و امام جمعه این شهر منصوب گردید. آیت‌الله خاتمی در پنجم آبان 1367 نیز درگذشته است.

شهادت حاج آقا مصطفی خمینی در اول آبان 1356 موجی گسترده‌ از مبارزات انقلابی ایجاد کرد و روح تازه‌ای در مبارزه و ضدیت با رژیم پهلوی دمید به طوری که در بسیاری از استان‌ها و شهرهای مختلف کشور مراسمات بزرگداشت فرزند ارشد امام با اعلام حمایت از نهضت اسلامی و مخالفت علنی با رژیم پهلوی برگزار شد.

مرحوم آیت‌الله محمدتقی مروارید نماینده‌ی مردم استان ایلام در انتخابات میان‌دوره اولین دوره مجلس خبرگان رهبری در 30 مهر 1391 درگذشته است. اين عالم ربانی، در طول حیات پر برکت خود در جهت اعتلای نهضت اسلامی تلاش فراوان نموده است. در این راستا چندین‌بار دستگیر و زندانی شده و مورد آزار و اذیت رژیم قرار گرفته است. در برهه بعد از انقلاب نیز به فعالیت‌های خود ادامه داد و به عنوان نماينده امام(ره) در جهاد سازندگی ايلام انجام وظیفه کرده است. وی تلاش‌های بسياری را در عمر بابرکت خود برای رشد و توسعه کشور انجام داده است.