پایگاه مركز اسناد انقلاب اسلامی؛ حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی در كتاب خاطراتش كه توسط مركز اسناد انقلاب اسلامی چاپ شده است، علل تغییر نام خانوادگی خود را از فریدون به روحانی شرح می‌دهد كه مشروح آن را در زیر می‌خوانید:
در اینجا مناسب است به چگونگی تغییر نام خانوادگی خودم از «فریدون» به «روحانی» اشاره كنم. نام خانوادگی من همان‌‌طور كه قبلا اشاره كردم، «فریدون» بود و هم‌‌اكنون نیز در شناسنامه پدرم، خواهران و برادرم همین نام فامیل ثبت شده است. وقتی در سال 1340 وارد قم شدم، دوستان طلبه به نامخانوادگی من ایراد می‌گرفتند و می‌گفتند: فردا كه آیت‌الله شدید، مردم شما را آیت‌الله فریدون بخوانند؟! اصلا این نام فامیل مناسب فعالیت آینده شما نیست و باید آن را تغییر دهید. برخی از دوستان هم نامخانوادگی «فریدون» را مناسب می‌دانستند و می‌گفتند: بسیاری از طلبه‌ها 2 نام خانوادگی دارند، یعنی به نام فامیلی كه در شناسنامه آنها ثبت شده است، خوانده نمی‌شوند، بلكه از آنان با نامی دیگر یاد می‌شود كه به آن نام معروف شده‌اند. مثلاً نام فامیل آیت‌الله مؤمن، «دانش‌زاده» است ولی كمتر كسی ایشان را به این نام می‌شناسد. همچنین نامخانوادگی آیت‌الله مشكینی، «فیض» بود. نام فامیلی مرحوم آیت‌الله شیخ هاشم‌آملی، «اردشیر لاریجانی» بود. در نهایت تصمیم گرفتم نام فامیل خود را در حوزه تغییر بدهم ولی در شناسنامه تغییری ندهم. لذا با دوستان مختلف مشورت كردم تا بتوانم نام فامیل مناسبی انتخاب كنم. مثلاً یكی پیشنهاد می‌كرد نام خانوادگی خود را «اسلامی» انتخاب كنم و دیگری «امامی» یا «تشیعی» را مطرح می‌كرد. هر كس نامی را پیشنهاد می‌كرد تا در نهایت نام «روحانی» را برای خود برگزیدم و به اصرار دوستان سور هم دادم و از آن پس به همین نام معروف شدم. در دفتر مدرسه و دفتر شهریه مراجع نیز نام جدید من ثبت شد ولی برای مدتی عنوان «فریدون» را هم داخل پرانتز ثبت می‌كردند كه این هم به‌تدریج برچیده شد و آن نام فامیل فراموش شد و دیگر همه مرا به اسم «حسن روحانی» می‌شناختند.
با وجود این، نام شناسنامه‌ای من هنوز «فریدون» بود و این خود فوایدی داشت و می‌توانستم در مواقعی از این نام استفاده كنم. برای مثال در سال 1357، بی‌آنكه ساواك متوجه شود با همین نام فریدون از كشور خارج شدم و بعد كه چند شب بعد، مأموران به خانه ما ریختند و همه چیز را به هم زدند و از همسایه‌ها پرس‌وجو كردند، تازه فهمیدند من در ایران نیستم. این امر ساواك را شگفت‌زده كرده بود و مأمورانش نمی‌دانستند چگونه از كشور خارج شده‌ام. در دانشگاه نیز كسی نمی‌دانست كه حسن فریدون دانشجوی دانشگاه تهران، همان حسن روحانی است كه در تهران و شهرستان‌ها منبر می‌رود. بدین‌‌گونه در سال‌های مبارزه با رژیم شاه از نام خانوادگی «فریدون» به عنوان پوشش بسیار خوبی بهره بردم و توانستم در مقاطع مختلف از این طریق از تعقیب مأموران در امان بمانم.
پس از انقلاب، زمانی كه به عنوان نماینده مردم سمنان وارد مجلس شورای اسلامی دوره اول شدم، مناسب دیدم نامخانوادگی خودم را در شناسنامه هم تغییر دهم و لذا در سال 1360 تقاضای تغییر نام فامیل كردم و نامخانوادگی «روحانی» به طور رسمی در شناسنامه من ثبت شد.
پیش‌تر «حسن نجار» شوهر خواهر دكتر روحانی درباره او این‌طور توضیح می‌دهد: «همه فامیل آقای روحانی، نام‌خانوادگی‌شان فریدون است. منتها خود آقای دكتر به خاطر اینكه این نامخانوادگی، خودش یك اسم است و به این خاطر كه در دوران مبارزات علیه رژیم پهلوی، با اسم مستعار بالای منبر بروند و سخنرانی كنند، نام‌خانوادگی‌شان را به روحانی تغییر دادند. اما نامخانوادگی اصلی وی فریدون است».
جالب این جاست كه همسر حجت‌الاسلام دكتر روحانی هم، نامخانوادگی خود را تغییر داده است. آن‌طور كه همسایه‌ها و بستگان روحانی می‌گویند، او و همسرش پسرخاله و دخترخاله هستند و نام خانوادگی همسر روحانی«عربی» بوده است. اما پس از ازدواج با دكتر روحانی، او هم نامخانوادگی خود را به «روحانی» تغییر داده است.
منبع: وطن امروز
