پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ دهم
فروردین 1357 نام یزد در مبارزات نهضت اسلامی مردم ایران درخشید. زنجیره چهلم
شهدای قم و تبریز با قیام مردم یزد ادامه یافت و در تاریخ انقلاب ماندگار شد.
غلامعلی سفید یکی از یزدیهایی است که دوران جوانی خود را در آن روزها سپری کرد.
غلامعلی
سفید در بخشی از خاطرات خود که در گنجینه تاریخ شفاهی مرکز اسناد انقلاب اسلامی
ثبت و ضبط شده است به روایت یادماندههای خود از ده فروردین 1357 میپردازد که در
ادامه از نظر میگذرد.
غلامعلی سفید میگوید: من در
آن زمان دانشجوی دانشگاه علم و صنعت تهران بودم ولی در تعطیلات عمدتاً به یزد میرفتم.
در نهم فروردین 1357 در منزل یک روحانی به اسم آقا شیخ حبیبالله آراسته که فرزندانش
هم بچههای انقلابی بودند و هستند جلسهای برگزار شد. جمعی از جوانها بودند. آقای
راشد هم آمدند و بابت اینکه احتمالاً فردا صحبت کنم و چه بگویم چه نگویم یک مباحثی
مطرح کردند. شب در مسجد حظیره بعد از مراسم تظاهرات شد. این تظاهرات به مردم دل و
جرأت داد تا در روز دهم با جسارت بیشتری در خیابان حاضر شوند.
بچههای یزد به صورت خودجوش با هم قول و قرار گذاشتند که این کار را
بکنند از حظیره به سمت میرچخماق و پس از آن به سمت میدان مجاهدین حرکت کردند. بعد به
طرف خیابان دهم فروردین فعلی جلو آمدند و رسیدند به ساعت مارکار و در این حدود رفتوآمد
میکردند.
*** آمادهباش رژیم
برای سرکوب مردم ***
او ادامه میدهد: در آنجا اعلام
کردند که رژیم به مناسبت چهلم شهدای تبریز آماده شده. میگفتند از
اصفهان نیرو آوردند، آبپاش گذاشتند. آب قرمز رنگی از طریق آتشنشانی سر چهار راه
گذاشتند. سر ورودیهای کوچهها هم نیرو گذاشته بودند ولی مردم نترسیدند. صبح روز
دهم که مراسم چهلم شهدای تبریز بود مسجد حظیره واقعاً پر شده بود. من فکر میکنم
آن اتفاقی که شب قبل افتاد روحیه به مردم داده بود. دوباره به سمت همان مسیری که دیشب
رفته بودند آمدند به سمت امیرچخماق و این آبپاشها شروع پاشیدن کردند. مردم هم
لباسشان قرمز شد. این ظاهراً برای این بود که بعداً شناسایی بشوند.
***بازتاب بینالمللی
واقعه ده فروردین 57 ***
به گفته آقای سفید: در
امیرچخماق تیراندازی و کشت و کشتار هم شروع شد که بعد حتی رادیو بیبیسی صدای این
تیراندازی را گذاشت. آقای صدوقی بعد گفتند تعداد زیادی جمعیت کشتند که آمار دقیقی
نبود ولی آنچه مسلّم شد چندین نفر شهید شده بودند.
ولی
بازتابش در کشور و در سطح بینالملل خیلی زیاد بود. خود آقای صدوقی در اینکه این
قضیه را گسترش بدهند نقش داشتند. این نواری که ضبط شده بود و تهیه کرده بودند حتی
رادیوهای بیگانه پخش کردند. آن نوار خیلی مؤثر بود و بیشتر از اینها هیجان ایجاد
میکرد و این روز دهم فروردین اتفاق افتاد.
***سخنرانی
ماندگار شیخ راشد یزدی ***
غلامعلی سفید در بخش دیگری از خاطراتش عنوان میکند: برای سخنرانی هم بحث شد که چه کسی برود صحبت کند؟ بزرگانی هم آنجا بودند ولیکن سخنران آقای راشد یزدی شد و آنجا هم یک صحبتی کرد که مشهور است که: «مگر مردم تبریز چه میخواستند که به گلوله بستید؟ مردم یزد همان را میخواهند که مردم تبریز میخواستند.» صحبتهای ایشان هم خیلی التهاب ایجاد کرد و مردم را تهییج کرد که بیرون آمدند و آن اتفاقات ده فروردین افتاد و بالاخره یزد را به عنوان ادامهدهنده انقلاب مشخص کرد.