پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ 31 شهریور 1359 ارتش بعثی به دستور صدام حمله
سراسری خود به خاک ایران را آغاز کرد. در نوشتار حاضر گزارش روز اول جنگ تحمیلی روایت میشود.
در گزارش روز اول حمله همهجانبه ارتش بعث به خاک جمهوری اسلامی
ایران آمده است: در محور دهلران، در قسمت پاسگاه چلات، درگيری نيروهای دشمن با
نيروهای مستقر در پاسگاه شديد است. علاوه بر آن، نيروهای دشمن از قسمت رودخانه در
حال پيشروی هستند. در محور صالحآباد ژاندارمری اعلام کرد: «نيروهای دشمن در
ارتفاعات انجيره و شينو مستقر شده، پاسگاههای انجيره مورد تهديد قرار گرفته است».
در محور سومار، گزارش ژاندارمری قصرشيرين حاکی است: «پاسگاه
گيسکه و کليه ارتفاعات گيسکه به تصرف نيروهای عراقی، که از پشتيبانی توپخانه
برخوردارند، درآمده است. علاوه بر آن، پاسگاههای کانیشيخ و بازرگان فاقد
پشتيبانی بوده و در معرض سقوط قرار دارند. همچنين دشمن بعدازظهر امروز، با استقرار
تعداد زيادی تانک در برابر ساير پاسگاههای مرزی اين منطقه، از جمله: چقاشيرگه،
سپتون، نفتشهر و سلمانکُشته، اين منطقه را تهديد میکند». در محور قصرشيرين،
حدود يک گردان تانک و پيادهنظام ارتش بعث در دو کيلومتری «منظريه» و اطراف آن موضع
گرفتهاند و احتمال حمله به پاسگاههای «خسروی»، «ولد کشته» و «تنکاب» وجود
دارد. فرماندهان يگانهای ژاندارمری مستقر در يگانهای مختلف مناطق ميانی و شمالی،
تقاضای کمک، پشتيبانی و تقويت پاسگاههای مرزی كردهاند.
گيلانغرب: حدود ساعت 10، منطقه «ويژنان»، در نزديکی گيلانغرب،
توسط ميگهای دشمن بمباران شد.
کرمانشاه: در ساعت 13:50، هواپيماهای ارتش بعثی فرودگاه
کرمانشاه و حوالی آن را بمباران کردند.
قصرشيرين: امروز سه فروند ميگ دشمن به قصرشيرين تجاوز کردند
که يک فروند آنها سرنگون شد. همچنين بر اثر حمله ميگهای دشمن به «تنگ ترشاب» شش
نفر کشته و عده زيادی مجروح شدند. در اين روز، راديو آمريکا به نقل از نيويورکتايمز
چنين گفت: «نيروهای مسلح ايران بر اثر اعدامها، تصفيهها، اخراجها، استعفاها
و فرار نفرات، بسيار ناتوان شده و درگيری با کُردها روحيه آنان را ضعيف کردهاست.
بهعلاوه، دريافت نکردن لوازم يدکی و قطعات هواپيما و هليکوپتر و نبود کارشناسان و
افراد فنی نيز بنيه دفاعی ارتش را از بين برده است.
راديو اسرائيل نيز به نقل از روزنامه ديلیاکسپرس چاپ
لندن اعلام کرد: «بههمخوردن توازن قوا در خاورميانه موجب شد رژیم بعث از فرصت
استفاده کرده، قرارداد الجزاير را باطل سازد و از انزوای سياسی ايران و ضعف ارتش
آن برای جبران حقارت گذشته استفاده نمايد». راديو اسرائيل همچنين گفت: «رژیم بعث
به چند دليل زمان حاضر را برای تجاوز خود انتخاب کرده است: يکی ضعف ارتش ايران بر
اثر تيرباران و اعدام غالب سران آن و اينکه از يک فرماندهی مورد قبول محروم است.
عده زيادی از ارتشیها ايران را ترک کردهاند. فرماندههای امروز ارتش ايران
اختيارات کافی ندارند و از تجربه فرماندهی بیبهرهاند. سپاه نيز بدون تجربه نظامی است و با ارتش هماهنگی ندارد و مانعی در مقابل عمليات ارتش بهحساب میآيد.
نود درصد تجهيزات و هواپيماهای جنگی ايران از کار افتادهاند، رادارها کار نمیکنند
و متخصصانی برای راهاندازی آنها وجود ندارند. رژیم بعث موقعيت فعلی را انتخاب
کرده تا شايد خوزستان را ضميمه کشور خود کند، تسلط کامل بر شطالعرب را به دست آورد و بر
جزاير تنب بزرگ و کوچک و ابوموسی مسلط شده، بر تنگه هرمز، شاهرگ حياتی خليج فارس
حاکم گردد».
منبع: کتاب «سرپلذهاب در جنگ». موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی