پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ تا پایان سال 1341 رهبری شاخص امامخمینی برای روحانیت و مردم آشكار شده بود. همه گوش به زنگ تصمیم امامخمینی بودند. امامخمینی دست به ابتكاری جدیدی زد و رژیم را به انفعال واداشت. تحریم جشن عید نوروز توسط امامخمینی در آن موقعیت، حوزه علمیه قم و تمام نیروهای مذهبی را علیه رژیم به رویارویی فرا خواند.
یک هفته قبل از حلول سال 1342 امامخمینی علما و مراجع قم را برای یک نشست دعوت كرد. معظم‌‌له پیشنهاد كردند تا توسط علما اعلام شود: «روحانیت امسال عید ندارد». این پیشنهاد مورد موافقت حاضرین قرار گرفت و قرار شد اعلامیه‌هایی جداگانه توسط مراجع صادر شود. امامخمینی برای همگانی كردن این تصمیم، نامه‌ای در 23 اسفند به علمای سرتاسر كشور ارسال نمودند. حضرت امام در این نامه ضمن اشاره به اهداف رژیم در نابود كردن احكام اسلام، اعلام نمودند كه :«اینجانب عید نوروز را به عنوان عزا و تسلیت به امام عصر، عجل الله تعالی فرجه، جلوس می‌كنم و به مردم اعلام خطر می‌نمایم. مقتضی است حضرات آقایان نیز همین رویه را اتخاذ فرمایند تا ملت مسلمان از مصیبت‌های وارده به اسلام و مسلمین اطلاع حاصل نمایند».
حضرت امام علاوه بر این نامه عمومی، به بعضی از روحانیونی كه تأثیر بیشتری داشتند از جمله آقای فلسفی نیز نامه‌ی خصوصی نوشتند. حضرت امام در این نامه از آقای فلسفی خواستند تا آیت‌الله تنكابنی (پدر آقای فلسفی) و آیت‌الله آملی و آیت‌الله آشتیانی نیز اعلامیه‌ای صادر كنند و تصمیم تحریم عید نوروز را اعلام كنند. حضرت امام با توجه به اینكه دوم فروردین مصادف با شهادت امام صادق بود، برای خنثی كردن تبلیغات رژیم در این نامه تذكر دادند: «البته باید اسم وفات حضرت صادق سلام‌‌الله علیه برده نشود و با صراحت نوشته شود برای صدماتی كه در این سال به اسلام وارد شده است»، امسال مؤمنین عید ندارند.
حضرت امام خود نیز اعلامیه شدیداللحنی را صادر کردند و اعلام نمودند: «هدف اجانب، قرآن و روحانیت است. دست‌های ناپاک اجانب با دست این قبیل دولت‌ها قصد دارد قرآن را از میان بردارد، روحانیت را پایمال كند».
امام در مورد عید نوروز اعلام كردند: «من این عید را برای جامعه مسلمین عزا اعلام می‌كنم تا مسلمین را از خطرهایی كه برای قرآن و مملكت قرآن در پیش است آگاه كنم». حضرت امام در این بیانیه رسماً به رژیم اخطار كردند و فرمودند: من به دستگاه جابره اعلام خطر می‌كنم».
ابتكار عمل امامخمینی مورد استقبال بی‌نظیر مراجع، علما و روحانیت و گروه‌های اسلامی واقع شد. آیت‌الله شریعتمداری با صدور اطلاعیه‌ای اعلام كرد: «اینجانب عید نوروز را به عنوان تسلیت به امام عصر، عجل‌الله تعالی فرجه الشریف، جلوس كرده و عزاداری می‌كنم». آیت‌الله سید محمد صادق روحانی نیز اعلامیه‌ای مبنی بر عزای عمومی در عید صادر كرد. آیت‌الله میلانی نیز در مشهد با صدور اعلامیه‌ای ضمن برشمردن فجایع و ستم‌های رژیم اعلام كرد: «در این شرایط روحانیای كه خود را شریک غم و شادی ملت مسلمان ایران می‌داند هرگز عید و مراسم آن را نخواهد داشت». آیت‌الله بهبهانی نیز با صدور اطلاعیه‌ای اعلام كرد: «علمای اعلام عموماً از مراسم عید خودداری و در عوض به سوگواری در این دو روز اشتغال دارند و خواهند داشت. این حقیر اعلان عزا به عموم مسلمین و شیعیان می‌نمایم».
سایر مراجع نیز عملاً با برقراری مجلس عزا از شب عید از این ابتكار عمل حمایت كردند. مهم‌ترین پشتیبانی توسط علمای طراز اول تهران صورت گرفت. آنان با صدور اطلاعیه‌ای اعلام كردند: «جامعه روحانیت عزادار و به عنوان عید جلوس نخواهد داشت». این اعلامیه توسط 46 نفر از علما و روحانیون تهران امضا شد كه آیت‌الله تنكابنی و آیت‌الله آملی نیز جزء امضا كنندگان بودند.
همچنین متشكل‌ترین گروه اسلامی یعنی جمعیت مؤتلفه اسلامی نیز به نام جمعیت‌های مذهبی با صدور اطلاعیه‌ای اعلام عزاداری نمود. اعلامیه‌ی مراجع، علما و روحانیون در سرتاسر كشور توزیع شد. خصوصاً در تهران به گزارش ساواک اطلاعیه‌ها «به اكثر مغازه‌داران داده شده، بین اهالی محل توزیع نمایند».
با فرا رسیدن سال نو دیگر آن شور و شعف سابق دیده نمی‌شد. مؤمنان با رسیدن به یكدیگر به جای تبریک، تسلیت می‌گفتند. بسیاری از مردم متدین لباس سیاه به تن كرده بودند. به گزارش ساواک مردم تهران «در پاره‌ای از قسمت‌های شهر مخصوصاً جنوب شهر پرچم‌های سیاهی برافراشته‌اند». تأثیر موفقیت‌آمیز تحریم عید نوروز سردمداران رژیم را به خشم آورد. تصمیم گرفتند تا در پاسخ به این اقدام، انتقامی خونین از روحانیت بازستانند و چنین نیز كردند.
منبع:
سه سال ستیز مرجعیت شیعه در ایران(1343-1341)، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
