پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ علی موحدى ساوجى در سال 1322 در شهرستان ساوه متولد شد. پس از سپری کردن دوران مدرسه در سال 1340 با ورود به حوزه علمیه مشهد به سلک طلبگی درآمد. آشنايى با روحانيونی همچون ميرزا حسن قمى، واعظ طبسى و هاشمىنژاد تأثير ژرفى بر شخصيت او داشت. بخصوص كه همزمانى اين آشنايى مصادف با مطرح شدن لايحه انجمنهاى ايالتى و ولايتى بود، كه به نوبه خود وى را بيش از هر زمان ديگر وارد گردونه مبارزه سياسى ساخت. این مسئله دریچهای برای آشنایی با امام خمینی بود.
در سال 1341 سفرهاى تبليغى خود را از كاشمر و بجنورد آغاز کرد. با آغاز نهضت امام خمینی در سال 1342 به روشنگری سیاسی پرداخت. مهمترین اقدام موحدی ساوجی نطق آتشین او پس از قیام 15 خرداد در ساوه بود که موجبات دستگیری وی را فراهم آورد. حجتالاسلام ساوجی در دوران زندان فصلى تازه از زندگى سیاسی را آغاز کرد و با شخصیتهایی نظیر آيتالله مطهرى، حجةالاسلام فلسفى واعظ و بزرگان دیگر آشنا شد.
مرحوم حجتالاسلام ساوجى در سال 1343 با مهاجرت به قم توسط آقاى خلخالى به خدمت امام خمینی رسيد. اقامت ساوجى در قم موجبات آشنايى وى با فقهای بزرگى چون آيتالله العظمی اراكى و فاضل لنكرانى را فراهم آورد. از ديگر فعاليتهاى آقاى ساوجى در اواخر دههى چهل، حضور در دو شهر خرمشهر و رفسنجان بود كه طبق معمول، سخنان سياسى و افشاگرانهاش، باعث تعقيب وى از سوى ساواك شد.
اعدام سران مجاهدين خلق و نيز تبعيد آيتالله طالقانى به سيستان و بلوچستان در اوائل دهه پنجاه دو واقعه مهمی بود که توجه مبارزان را به خود جلب کرد. از اين رو تعدادى از روحانيون از آقاى ساوجى خواستند تا ضمن يك سخنرانى در مسجد سيد عزيزالله به وقايع مذکور اعتراض نمايد. با تأييد آيتالله خوانسارى موحدی ساوجى سخنرانى كوبندهاى عليه رژيم ايراد کرد. سپس دستگير و به كميتهى موقت شهربانى، زندان قزلقلعه و زندان قصر منتقل شد و از 1351 تا ارديبهشت 1352 را در آنجا سپری کرد. ارتباط نزديك با آيتالله العظمی اراكى، سفر به شيراز و تأسيس صندوق قرضالحسنه جهت كمك به مبارزان و نيز بازداشت مجدد در سال 1353، از ديگر اقدامات حجتالاسلام ساوجى به شمار میآید.
این مبارز انقلابی در سال 1354 امامت مسجد محمديه شميرانات را عهدهدار شد و در سال 1355 در تأسيس بنياد نهجالبلاغه شركت فعال داشت. همچنين در سال 1356 در کنار شخصیتهای برجستهای نظیر آیات مطهری، بهشتی و مفتح به تاسیس جامعه روحانیت مبارز پرداخت. حجتالاسلام ساوجی در ادامه مبارزات خود در سال 1356 به سفر حج مشرف شد و پس از آن با امام خمینی در نجف دیدار کرد.
با اوجگیری مبارزات انقلابی مردم ایران موحدی ساوجی در هماهنگی با سایر روحانیون به راهبری حرکتهای انقلابی پرداخت. سخنرانی آتشین او در مسجد المتقین شمیرانات در سال 1357 بار دیگر موجب دستگیری وی شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی حجتالاسلام موحدی ساوجى به عنوان امام جمعه و حاكم شرع شهرستان ساوه، نماينده دور اول مجلس از شهرستان ساوه و نيز چهار دوره تمام نمايندگى از سوى مردم تهران خدمتگزاری کرد. پس از پايان مجلس پنجم نیز به عنوان عضو هيئت علمى دانشكدهى الهيات دانشگاه آزاد اسلامى تهران و نيز امام جماعت مسجد صاحبالامر به انجام وظيفه مشغول بود.
حجتالاسلام علی موحدى ساوجى در تاريخ جمعه 1380/5/26 در حالی كه به همراه خانواده با خودروى شخصى در حال بازگشت از سفر مازندران به تهران بود در يك سانحه به لقاءالله پيوست. پس از این حادثه آیتالله العظمی خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی درگذشت این عالم مجاهد را تسلیت گفتند.
متن پیام رهبر انقلاب بدین شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
در گذشت تأثرانگیز عالم مجاهد حضرت حجتالاسلام و المسلمین آقای موحدی ساوجی را به خانواده محترم و فرزندان و دوستان و علاقمندان ایشان و به عموم اهالی محترم ساوه تسلیت عرض میکنم. این روحانی بزرگوار عمری را در راه اسلام وانقلاب و تحکیم مبانی نظام اسلامی سپری کردند. مبارزه صادقانۀ ایشان در دوران پیش از انقلاب و تلاش دلسوزانۀ ایشان در دورههای متوالی نمایندگی مجلس شورای اسلامی و سایر مسئولیتها، برگهای روشنی در زندگی این روحانی بزرگوار است. از خداوند متعال غفران و رحمت واسعهاش را برای آن مرحوم و صبر و اجر جزیل برای بازماندگان محترمشان مسئلت مینمایم. سید علی خامنه ای(مدظله العالی)
منبع اقتباسی: کتاب خاطرات مرحوم حجتالاسلاموالمسلمین علی موحدی ساوجی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی