انقلاب
اسلامی ایران كه در ربع آخر قرن بیستم میلادی در دنیای تحت سلطه‌ی
سوسیالیسم و كاپیتالیسم به وقوع پیوست، وجوه تمایز شایان توجهی با انقلابات
پیشین دنیا دارد. یكی از وجوه تمایز آن مشاركت قاطبه‌ی ملت ایران و نقش
دین و ارزش‌های مذهبی در شروع و به پیروزی رساندن نهضت اسلامی است. حضور
اقشار مختلف مردم ایران از هر زبان و تیره‌ای و با هر دین و مذهبی، در
جای‌جای كشور اعم از روستا و شهر به رهبری روحانیت، كمك قابل‌توجهی در
جهت‌دهی به نهضت و در نهایت پیروزی و تداوم آن داشت و هر یك از عوامل مذكور
به نوبه‌ی خود نقش مؤثری در سقوط رژیم پهلوی و پیروزی انقلاب ایفا كرد.
آنچه به‌طور قطع مؤید این دیدگاه و شاهد این مدعاست، پیگیری و مطالعه‌ی نقش اقوام، اقشار و مناطق مختلف كشور در انقلاب اسلامی است كه متأسفانه این‌گونه پژوهش‌ها در كشور، سابقه‌ی چندانی ندارد. به‌همین منظور مركز اسناد انقلاب اسلامی برای به تصویر كشیدن تلاش‌های فراوان و نقش فعال مردم مناطق مختلف كشور در نهضت اسلامی و با هدف تعمیق و غنای این بخش از تاریخ انقلاب، به جمع‌آوری و تدوین نقش مردم رفسنجان در انقلاب اسلامی همت گماشته است.
رفسنجان از جمله شهرهای مهم ایران است كه مردم آن از شروع نهضت اسلامی تا پیروزی انقلاب، به ایفای نقش پرداخته و همواره در تاریخ معاصر ایران علمای بزرگ و مبارزی را تحویل كشور داده‌اند. شرایط خاص این شهر سبب شده است تا در طی دوران مبارزه، پذیرای تعداد زیادی از روحانیون آگاه و مبارز علیه رژیم پهلوی باشد. همین نقش برجسته‌ی شهر رفسنجان باعث شده كه لقب «قم ثانی» بگیرد و همواره یكی از مشغله‌های رژیم پهلوی باشد.
