نام کتاب:
روشنفکری دینی: لیبرال یا دین‌مدار؟
موضوع : کتاب
زیرگروه موضوع: دفاع مقدس
تاریخ انتشار: ۱۳۸۹
چاپ جاری: ۲۰۰۰
قیمت: ۳۵۰۰۰ ریال
شمارگان: ۲۰۰۰
تعداد صفحات: ۲۶۸
قطع: وزیری
شابک: ۷ ـ۴۲۰ـ۴۱۹ـ۹۶۴ـ۹۷۸
وضعیت: ناموجود
معرفی اجمالی: مفروض اساسی این تحقیق آن است که چارچوب مفهومی و گفتمانی جریانات مختلف
لیبرال دینی در ایران و انشعابیون تجدیدنظرطلبی که به‌صورت نظری یا عملی
از نظام جمهوری اسلامی جدا شده‌اند و یا در آینده جدا می‌شوند، برخلاف
عناوین و صفت‌های دینی به‌کارگرفته توسط آنها، لیبرالی، سکولار و خارج از
گفتمان دینی می‌باشد و به موازات یا در مقابل نظام جمهوری اسلامی قرار
دارد. بیشتر اعضای این جریانات، علی‌رغم ادعای الزام به قانون اساسی، مکرر
اعلان می‌کنند که به برخی اصول آن از جمله اصل ولایت‌فقیه که مبنای
مشروعیت، اقتدار و وجه تمایز اصلی این نظام با جمهوری‌های غیردینی است،
اعتقاد ندارند و به همین سبب خارج از حوزه‌ی معتقدین به جمهوری اسلامی و در
چارچوب فکری و گفتمان دیگری که همان «لیبرالیسم غربی» است قرار می‌گیرند.
براساس ادعای ذکرشده، چارچوب، گفتمان و طرح کلی جریان‌های لیبرال دینی در
ایران، مبانی، اهداف، آرمان‌ها و مسیر آنها را از پیش مشخص می‌کند و هر
مفهوم، قانون و عنصر مادی و معنوی که براساس این گفتمان شکل بگیرد، رنگ و
بوی معنایی و محتوایی آن را در خود دارد. بر اساس چارچوب ذکر شده، وقتی از
توسعه، تجدد و مدرنیته صحبت می‌شود، خواسته یا ناخواسته، پیشرفت‌های مادی،
معنوی، علمی و فکری غرب مدنظر قرار می‌گیرد و ارزش‌های گفتمان دینی همچون
سعادت بشری، عدالت‌خواهی و حق‌جویی در ذیل یک نظام دینی، جزء مشخصه‌های
انسان مدرن آنها به حساب نمی‌آید. به عبارت دیگر، وقتی بنیادهای تمدن غرب
از فلسفه و علم تا نظام‌های سیاسی و ارزشی آن در یک گفتمان و چارچوب فکری
پذیرفته شود، اضافه‌کردن صفت دینی و تعابیر و تفاسیر مدرن و عقلی از دین،
نمی‌تواند آن را از چارچوب گفتمان لیبرالی غربی جدا کند، بلکه تنها چگونگی
ارتباط و تعامل با دین را به شکلی مدرن عرضه می‌کند که از صورت‌های لیبرالی
صرف، کمی متمایزتر است. جریان‌های لیبرال دینی در ایران، در ترکیب و تلفیق
ارزش‌ها و عناصر سنتی و مدرن و سکولار و دینی در نهایت یکی را بر دیگری به
عنوان ملاک، معیار و مرجع، ترجیح می‌دهند. آنها بر اساس مبانی تمدن
لیبرالی غرب یعنی انسان‌مداری، علم و عقل لیبرالی و آزاد به تقلیل مفاهیم،
اهداف و آرمان‌های دینی در جهت مدرنیته و تمدن جدید می‌پردازند. راهی که
غربگرایان ایرانی طی یک قرن و نیم اخیر به شکل کج‌دار و مریز و بعضاً
محافظه‌کارانه طی کرده‌اند، همین است که همواره در عرصه‌ی نظر و عمل با
التقاطی از مدرن و دینی حرکت کرده و به‌رغم برخی همکاری‌ها با جریان‌های
دینی در مقاطع حساس و استفاده از مفاهیم و ظواهر دینی، در نهایت به مبانی،
ملاک‌ها و ترجیح‌های لیبرالیسم غربی رو کرده‌اند.
