مرکز اسناد انقلاب اسلامی

روایتی از کمک غیرمستقیم اطلاعاتی آمریکایی ها به صدام حسین از طریق عربستان و اردن را مشاهده می کنیم که از حمله عراق به ایران به عنوان اهرم فشاری برای آزادی گروگان های آمریکایی استفاده می شد.

عملیات پنجه عقاب یا طوفان صحرا در اردیبهشت 1359 آخرین تلاش ناکام دولتمردان آمریکایی برای آزادسازی گروگان‌ها بود. طراح اصلی آن مشاور امنیت ملی کارتر زیبگنیو برژینسکی بود و کارتر با پذیرش تمام ریسک ها و مخاطرات انجام چنین عملیاتی، یک تیم فوق سری تحت عنوان «اتاق سیاه» را تشکیل داد تا این عملیات را طراحی کنند. این کلیپ روایتی از فضای داخل کاخ سفید و حلقه محدود مشاوران کارتر است که تصمیم به انجام عملیات پنجه عقاب گرفتند.

علت اصلی تصرف سفارت بی‌توجهی دولت کارتر به هشدارهایی بود که انقلابیون درباره پذیرش شاه به آمریکا داده بودند. از ماه‌ها قبل کاردار سفارت بروس لینگن و وزیر امور خارجه وقت ابراهیم یزدی ملاقات‌هایی برای حل و فصل مطالب متعدد فی مابین دو دولت داشتند و در همه این دیدارها، مقامات دولت موقت بر خواست ملی بازگرداندن محمدرضا پهلوی به ایران و محاکمه او تاکید کرده بودند. در این فیلم که بروس لینگن کاردار وقت سفارت از مشروح وقایع آن ایام صحبت می‌کند، به روشنی مشخص است که چطور دولت کارتر نسبت به این هشدارها بی‌تفاوت بود و خشم انقلابیون را نسبت به ماهیت و وجود اتباع آمریکایی در ایران دست کم گرفته بود.

در آخرین ماه‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی بین سیاستمداران ایالات متحده در ارتباط با چگونگی حمایت از رژیم پهلوی اختلافاتی وجود داشت. فرستادن ژنرال هایزر به ایران در واقع آخرین حمایت آمریکا از شاه بود. به اعتقاد هایزر همین اختلاف نظر و دوگانگی باعث گردید ماموریت وی به شکست و رسوایی ختم شود. این فیلم روایتی دست اول از سفر هایزر به ایران است و برای نخستین بار مصاحبه هایی با او، شاه و درباریان را درباره این سفر به تصویر کشیده است.

در آخرین ماه‌های عمر رژیم پهلوی سولیوان سفیر وقت امریکا در تهران در نامه‌ای با عنوان تصور غیرممکن‌ها؛ تصور ایران بدون محمدرضا پهلوی را به سران کاخ سفید هشدار می‌دهد. این فیلم روایتی بدون واسطه از این ماجراست که برای نخستین بار به زبان فارسی منتشر می‌شود.

نیکسون پس از سقوط رژیم پهلوی در ایران نیز روابط گرم خود را با شاه حفظ کرد و یکی از اصلی‌ترین عوامل اعمال فشار بر جیمی کارتر برای پذیرش شاه در واشنگتن بود. او در این مصاحبه از آخرین خاطرات خود در ملاقات با محمدرضا پهلوی سخن گفته و از سردرگمی دولتمردان آمریکایی در حمایت از شاه انتقاد کرده است.

تماشای تصاویر موجود در آرشیو شبکه تلویزیونی CBS آمریکا از این رویداد، بعد از گذشت سال‌ها، حس و حال ناب شادی مردم ایران را دوباره زنده می کند.

اندرو اسکات کوپر پژوهشگر تاریخ و سیاست در خاورمیانه و اصالتا اهل نیوزلند است. کوپر دکترای تاریخ از دانشگاه ویکتوریا در نیوزیلند اخذ کرده و همچنین در سال ۲۰۱۳، یک دوره فرصت مطالعاتی را در جامعة المصطفی العالمیه در شهر قم در ایران گذرانده‌ است.

استاد مصطفی محدثی خراسانی، خانم فاطمه نانی‌زاد، استاد ناصر فیض، خانم فریبا یوسفی، محمدمهدی خانمحمدی، مهدی استاداحمد و  زهراسادات قاسمی شاعرانی بودند که سروده‌های خود در وصف انقلاب اسلامی را ارائه کردند.

جان قزوینیان روزنامه‌نگار، پژوهشگر تاریخ و استاد دانشگاه است و پیش از این مدتی ریاست مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه پنسیلوانیا را به عهده داشته است. او اصالتاً ایرانی‌ست و به جز پژوهش درباره تاریخ ایران به موضوع ارتباط سیاست و نفت در شمال قاره آفریقا پرداخته است. از او تاکنون کتاب تاریخ روابط ایران آمریکا(از سال 1720 تا 2020) به فارسی ترجمه شده و توسط سه ناشر مختلف به چاپ رسیده است.