بخشی از گزارش‌های ساواک، مکاتباتی است که این سازمان طی کنترل نامه‌های ارسالی یا دریافتی شهید مفتح، آنها را ضبط و کپی نموده است. تعدادی از این نامه‌ها مکاتبات او با مراجع وقت می‌باشد. در این میان نامه امام خمینی به ایشان از نجف در تقریر از «زحمات و ثبات قدم» وی حائز اهمیت ویژه است که در پاسخ به نامه ارسالی او به امام می‌باشد. شهید مفتح را می‌توان از پیشگامان فعالیتهای فرهنگی در امر معرفی ابعاد اجتماعی-سیاسی اسلام به نسل جوان به شمار آورد. حجم عظیمی از اسناد ساواک از تکاپوهای او در این عرصه خبر می‌دهد. سفرهای تبلیغی شهید مفتح از دیگر موضوعاتی است که در گزارشات ساواک منعکس شده است. فعالیت‌ها و اقدمات شهید مفتح در مساجد و هیئت‌های مذهبی از دیگر محورهای اسناد ساواک در مورد وی می‌باشد.
آیت‌الله سید محمدصادق روحانی دار فانی را وداع گفت.
در اعتراض به فراگیر شدن ظلم و بی‌عدالتی در اواخر دوران مظفرالدین شاه قاجار، علمای برجسته تصمیم به مهاجرت از تهران گرفتند. براین اساس طی جلسه‌ای که در منزل آیت‌الله سیدمحمد طباطبایی برگزار شد، حرم حضرت‌عبدالعظیم حسنی (علیه‌السلام) به عنوان محل تحصن انتخاب شد. لذا در روز 23 آذرماه 1284 مصادف با 16 شوال 1323 علما تهران را ترک کرده و راهی شهرری شدند. این تحصن سرانجام بیست‌ودوم دی 1284 شمسی به پایان رسید و با ادامه مبارزه از سوی علما و مردم، مظفرالدین شاه فرمان مشروطه را در چهاردهم مرداد ماه 1285 ش امضا کرد. در ادامه و به علت مسائل پیش آمده حضور مبارزاتی علما به طور جدی‌تر مطرح می‌شود. بی‌شک واکاوی و تبیین حرکت علما در این زمان از موضوعات مهمی است که به درک مسائل تاریخی کمک بسیار می‌کند.
در سال 1973م. نخستین شوک نفتی در جهان به‌وجود آمد که این شوک از 17 اکتبر 1973 تا 18 مارس 1974 / ۲۵ مهر ۱۳۵۲ تا ۲۷ اسفند ۱۳۵۲ یعنی به مدت پنج ماه به طول انجامید. شوک نفتی 1973م/1352ش ساختار اقتصادی - اجتماعی ایران را در ابعاد گوناگون تحت‌تأثیر قرار داد. در بعد اقتصادی تزریق ناگهانی درآمدهای هنگفت حاصل از افزایش قیمت نفت در دسامبر سال 1973، بدون افزایش سطح تولید، تعادل عرضه و تقاضا را در بازار ایران برهم زد و به تورم و گرانی بی‌سابقه‌ای انجامید. در زمینه اجتماعی نیز مهم‌ترین آثار این شوک نفتی را بایستی در بی‌عدالتی فضایی در شهرها و روستاها جستجو کرد. آثار و نتایج این بحران به گسترش نارضایتی عمومی از رژیم پهلوی انجامید.
در دوره رضاخان به علت سرکوب شدید و خفقان سیاسی، الگویی برای دانشجویان باقی نمانده بود و در نتیجه فعالیتهای پراكنده دانشجویان، بدون حمایت نیروهای سیاسی جامعه، بی‌نتیجه باقی می‌ماند و به سرعت سركوب می‌شد. جنبش دانشجویی در دهه 1320 با توجه به مسائلی نظیر حضور قدرتهای خارجی و اِعمال نفوذ آنان در كشور، در سه طیف فكری چپ، ملّی و مذهبی شكل گرفت. در سالهای 1332 تا بهمن 1340، وجود مشکلات متعدد به دلیل اختناق و سركوب سیاسی شدید مجموعاً در حال ركود به سر می‌برد. آغاز نهضت امام خمینی آثار چشمگیری بر جنبش دانشجویی داشت به طوری که طی دهه‌های 1340 و 1350 نسل روبه‌گسترش دانشجو را به طرف اعتراض‌های فزاینده كشاند. پیوند دانشجویان با مذهب و امام خمینی باعث شد كه جنبش دانشجویی بتواند در حركت جامعه به طرف انقلاب مؤثر باشد.
در روز ۱۲ آذرماه ۱۳۵۸ متن قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب مجلس خبرگان قانون اساسی به همه‌پرسی عمومی گذاشته شد و نخستین قانون اساسی نظام بر پایه پیوند دین و سیاست در جمهوری اسلامی به تصویب ملت ایران رسید.
آيت‌الله سيد عبدالحسين لاری در سال 1264 ق در نجف اشرف به دنيا آمد. ايشان پس از رسيدن به مقام اجتهاد، به دعوت گروهی از بزرگان لار به اين شهر عزيمت کرد. سيد از زمان ورودش به ايران تا شروع نهضت مشروطه، اقدامات و فعاليت‌های زيادی در جهت احيای احکام اسلامی و ارتقای سطح آگاهي سياسی و اجتماعی مردم جنوب انجام داد.
پیش از پیروزی انقلاب اسلامی کشورهای جهان، ایران را برای دستیابی به انرژی هسته‌ای تشویق می‌کردند. نخستین قدم جدی در زمینه استفاده از فناوری هسته‌ای در ایران در اواسط دهه سی و با حمایت ایالت متحده برداشته شد. همچنین در سال 1977، دولت بریتانیا با محمدرضا پهلوی وارد مذاکرات محرمانه‌ای برای ساخت بیست نیروگاه هسته‌ای شده بود؛ مشابه پروژه‌هایی که از سوی فرانسه و آلمان به ایران پیشنهاد شده بود. اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همین قدرت‌ها نه تنها کمک‌های خود را از ایران دریغ ورزیدند، بلکه چندین قطعنامه علیه جمهوری اسلامی در شورای امنیت تصویب کردند تا با فشار بر ملت ایران، کشور ما را از حق مسلم داشتن انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای محروم سازند.
حاج‌آقا نورالله اصفهانی در دوره انقلاب مشروطه از رهبران بی‌بدیل مشروطه و دارای نیروی نظامی بود. بعد از پیروزی مشروطه نسبت به عملکرد مشروطه‌چیان بدبین و ناامید شد و به تنقیص آنها پرداخت. از طرف روشنفکران (حزب دموکرات) مورد تهدید قرار گرفت و به کربلا مهاجرت کرد، اما پس از سه سال، به اصرار مردم اصفهان که احتیاج به پشتوانه‌ای داشتند، مراجعت کرد. در جنگ جهانی اوّل در مقابل روس و انگلیس قیام کرد و پس از مقاومت در مقابل نیروهای روسی سرانجام نیروهای وی شکست خوردند و اصفهان به‌تصرف متجاوزین درآمد. وی به بختیاری متواری شد و از آنجا به خانقین و سپس به کربلا رفت و پس از جنگ به اصفهان بازگشت و در سال 1346ق (1306 ش) در جریان نظام اجباری برضد رضاشاه قیام کرد.
کلنل محمدتقی خان پسیان در مدت والی‌گری کوتاه خود، اصلاحاتی انجام داد. در حوزه نظامی نفرات کادر ژاندارمری را افزایش داد، چند کمیسیون نظامی برای بهبود کیفیت سازمانی ژاندارمری ایجاد کرد و فرمانداری شهرهای مهم مانند قوچان، نیشابور و تربت‌حیدریه در دست صاحب‌منصبان قرار گرفت. در حوزه اقتصادی ـ سیاسی مالیات عقب‌مانده زمین‌داران را گرفت و بر کارهای نیابت تولیت آستان قدس که دچار سوء مدیریت شده بود، نظارت کرد و برخی از اشرار همچون خداوردی‌خان و برادرش الله‌وردی را به مجازات رساند.
