مرکز اسناد انقلاب اسلامی

پاییز 1357 با خیزش فرهنگیان در سراسر کشور همراه بود. معلم ان و دانش‌آموزان در اقدامات خود فصل تازه‌ای از مبارزه علیه رژیم پهلوی را آغاز کردند. این تحرکات در آبان ماه به اوج خود رسید بطوری که آبان را می‌توان ماهِ قیام سراسری فرهنگیان دانست بطوری که برخی شهرهای کشور شاهد تظاهرات خونین و به شهادت رسیدن افرادی از این قشر بود. کمیجان از شهرهای استان مرکزی نیز یکی از مناطقی بود که فعالیت فرهنگیان نقش بسزایی در پیروزی انقلاب اسلامی داشت.

بررسی‌های تاریخ حاکی از حضور گسترده معلم ان استان‌های مختلف در مبارزه علیه رژیم پهلوی است. از همان شروع نهضت اسلامی، معلم ان به یکی از مهم‌ترین عنصر مبارزاتی علیه رژیم پهلوی تبدیل شدند و به تناسب موقعیت و جایگاه خود از نقش تعلیم و تربیت تا آگاهی‌بخشی، اعتصاب، شرکت گسترده در راهپیمایی‌ها و ... به عنوان مهم‌ترین تاکتیک‌ در مبارزه با رژیم پهلوی استفاده کردند. اوج مبارزات معلم ان و فرهنگیان با رژیم پهلوی در سال 1357 رقم خورد؛ در این سال معلم ان همه استان‌ها از جمله کرمانشاه، کرمان، اصفهان، قم، تهران، همدان، قزوین، زنجان و ... با بهره‌گیری از شیوه‌های متنوع به مبارزه با رژیم پهلوی پرداختند. علاوه بر این، معلم ان در سراسر کشور، با توجه به ظرفیت دانش‌آموزان، نقش مهمی در آگاه سازی آنان داشتند.

با بررسی اسناد لانه جاسوسی مشخص می‌شود که آمریکا از همه ابزارهایش برای نفوذ فرهنگی در مدارس ایران بهره جست؛ زیرا اعتقاد داشت با تربیت و پرورش شخصیت‌هایی که در آینده می توانند در ایران به پست و مقامی برسند، می‌توانند آینده منافع خود را تضمین کرده و افرادی را رشد دهند که مترصد ارتباط با آمریکا و ارزش های سیاسی و فرهنگی این کشور باشند. به همین منظور از هیچ تلاشی در راستای نفوذ در مدارس ایران دریغ نکرد و سعی داشت از این طریق به اهداف از قبیل: تغییر ارزش ها و آرمان های اسلامی و ایرانی، دگردیسی در سبک زندگی ایرانیان، ترویج زبان انگلیسی، سازماندهی معلم ین در راستای اهداف خویش، از بین بردن روحیه ضدآمریکایی در دانش آموزان و ... دست یابد.