مرکز اسناد انقلاب اسلامی

برچسب ها - محمدرضا پهلوی
تطهیر ناشدنی
پس از روی كار آمدن محمدرضا پهلوی ، انگلیس برای نظارت هرچه بهتر به اعمال شاه و نیز هدایت وی به سمت منافع بریتانیا، عوامل خود را به روش‌های گوناگون در اطراف شاه مستقر كرد. در این دوران سفارت انگلیس نقش مهمی در دستیابی اشخاص به مقامات و مشاغل مهم داشت. پس از ملی شدن نفت، انگلیس و آمریكا به منظور كنترل اوضاع ایران به فكر تشكیل سازمان‌های اطلاعاتی افتادند، تا بتوانند منافع خود را تضمین كنند. در بحبوحه انقلاب اسلامی، شاه سفرای دولت‌های انگلیس و آمریكا را به عنوان مشاورین خود برگزید تا بتواند با راهنمایی‌های آنان در مقابل امواج توفنده انقلاب، سدی را به وجود آورد. اما نه شاه و نه اربابان آمریکایی و انگلیسی او نتوانستند در مقابل انقلاب عظیم مردم مقاومت کنند.
کد خبر: ۷۷۷۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۰۴

وقتی شاه که در 26 دی 1357، برای آخرین بار از ایران خارج شده بود، پس از تسلیم ارتش شاهنشاهی، سقوط دولت محتضر شاپور بختیار و به‌تبع آن، پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران، مطلع شد که ارتشبد حسین فردوست، در اعلام بیطرفی و بلکه تسلیم شدنِ ارتش شاهنشاهی به‌‌انقلابیون، نقشی مؤثر ایفا کرده است، سخت ناراحت شد، که گویا انتظار نداشت دوست دوران کودکی و برکشیدهِ دوره طولانی سلطنت او، در فرایندی که به‌سقوط قطعی حکومتِ او منتهی گردیده بود، نقشی ایفا کرده باشد.
کد خبر: ۷۷۵۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۲۷

تطهیر ناشدنی
زمین‌خواری از جمله خصلت‌هایی بود که از رضاخان به فرزندانش به ارث رسید! محمدرضا پهلوی به عنوان شاه جدید، میراث دار پدر شد. گرچه در ابتدا برای تحبیب قلوب و فضاسازی ساختگی، برخی از این املاک اسما به دهقانان واگذار شد، اما این زمین ها رسما در تملک شاه باقی ماند. ماروين زونيس مى‌نويسد:  «در زمان خلع رضاخان، بيش‌تر از 2000 دهكده به‌دست شاه جديد افتاد. با استفاده از معيارى برابر با 8/ 4 نفر در هر خانواده، حدود 235800 نفر رعيت، مستقيمآ در خدمت اعلى‌حضرت فئودال بزرگ بودند.»
کد خبر: ۷۶۳۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۱۰

درنگی در خاطرات آیت‌الله محمد یزدی
وقتى اين خبر پيچيد كه آیت الله بروجردى براى اعتراض به شاه مى‌خواهند از قم خارج شوند، ولوله عجيبى در ميان مردم و حوزه به وجود آمد.
کد خبر: ۷۶۳۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۱۰

به بهانه پناهندگی محمدرضا پهلوی به مصر
بی‌خانمانی شاه پس از فرار از ایران دست‌مایه طنزپردازان واقع شد و کاریکاتورهای زیر بخشی از این ماجرا را به تصویر کشیده است.
کد خبر: ۷۶۳۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۰۴

تطهیرناشدنی
محمدرضا شاه با وجود اینكه شعار ساخت تمدن بزرگ را سر می‌داد و به اذعان اندیشمندان در ساخت یك تمدن بزرگ مردم جایگاه ویژه‌ای دارند، اما شاه بارها مردم ایران را مورد اهانت قرار می‌داد و اعتقادی به مردم و نقش آنها قائل نبود. با همه توهین‌هایی كه شاه در مقابل مردم داشت در مقابل مقامات و سفرای قدرت‌های بزرگ بسیار آرام و سربه زیرانه عمل می‌كرد.
کد خبر: ۷۶۲۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۰۷

تطهیرناشدنی
همانطور که استحضار دارند مجله ماهانه ساگا در شماره 7 دسامبر 1973 چاپ امریکا مقاله مفصلی در زمینه توزیع مواد مخدر چاپ و ادعا نموده که خاندان جلیل سلطنت در این امر دخالت دارند چون ورود نشریه مزبور به ایران و توزیع آن به صلاح نمی‌باشد در صورت تصویب اجازه فرمایند از طریق بخش 347 در مورد جلوگیری از توزیع آن به موقع اقدام لازم به عمل آید. صدور هرگونه اوامر منوط به رای عالیست.
کد خبر: ۷۵۵۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۳۰

دکتر محمدرحیم عیوضی
قدرت سياسى دوران محمدرضا شاه به شيوه استبدادى ـ سلطنتى اعمال مى‌شد و شاه، هسته مركزى منظومه قدرت به شمار مى‌رفت. در تشريح قدرت سياسى دوران محمدرضا شاه، شاخص‌هاى چندى در شناسايى ساخت قدرت قابل توجه هستند كه شناخت اين شاخص‌ها با توجه به شرايط اجتماعى دوران سلطنت شاه قابل حصول مى‌باشد فقدان يک جامعه مدنى و شكاف و جدايى بين قدرت دولتى و قدرت اجتماعى از خصوصيات اجتماعى دوران محمدرضا شاه به شمار مى‌رود. استبداد سياسى، خفقان، مطلق العنان بودن شاه، دربار و حكام و نامحدود بودن اختيارات آن‌ها، فقدان قانون و امنيت فردى، دخالت و نفوذ بيگانگان در امر كشور، قلع و قمع هر فكر و انديشه‌اى كه حكومت آن را نمى‌پسنديد يا به مصلحت نمى‌دانست از ويژگى‌هاى بارز رژيم پهلوى بود.
کد خبر: ۷۴۷۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۶

تطهیرناشدنی
رژیم پهلوی علی‌رغم ظاهرسازی بسیار در مورد تکریم زن و احترام به حقوق زنان همچنین برخلاف مانورهای تبلیغاتی فراوان مبنی بر زمینه‌سازی حضور زنان در زمینه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، همواره نگاهی تحقیرآمیز به زن داشت؛ به طوری که گفته‌اند رضاشاه‌ اصولاً نوعی‌ حالت‌ بی‌تفاوتی‌ به‌ زنان‌ داشت‌ و به‌ هیچ‌ وجه‌ ارزشی‌ همانند مردان‌ برای‌ آنان‌ قائل‌ نبود. محمدرضا بر خلاف‌ پدر خود علاقه‌ وافری‌ به‌ زن‌ داشت‌. علی شهبازی، یکی از نیروهای گارد شاهنشاهی و سرتیم محافظ شاه، در خاطرات خود، پرده از شبکه‌ای بر‌می‌دارد که برای فساد و زنبارگی شاه فعالیت می‌کردند. علاوه بر خاندان سلطنتی، كارگزاران‌ پایین‌تر رژیم‌ نیز دیدگاهی‌ بهتر از شاه‌ درباره‌ی‌ زنان‌ نداشتند و واقعیت‌ این‌ است‌ كه‌ غالب‌ مهره‌های‌ اصلی‌ رژیم‌ در دوره‌ی‌ سلطنت‌ پهلوی‌ این‌گونه‌ بودند.
کد خبر: ۷۴۷۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۲

انقلاب اسلامی در کرمانشاه
انتشار اخبار خروج محمدرضا شاه از کشور در روز 26 و 27 دی‌ماه شادی و شعف وصف نشدنی‌ای در مردم كرمانشاه ایجاد کرده بود. مردم دسته‌دسته به خیابان‌های اصلی شهر وارد می‌شدند، به شادی می‌پرداختند و به همدیگر تهنیت می‌گفتند. عابران تصاویر واژگونی از شاه ترسیم كرده و در دست‌گرفته بودند. ماشین‌ها و چراغ‌های روشن آن‌ها فضای شهر را پر کرده بود. برخی از مردم نیز بر برف‌پاکن‌های ماشین‌هایشان دستمال‌های کردی بسته بودند یا آن را رقص‌کنان به حرکت درمی‌آوردند.
کد خبر: ۷۴۵۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۶

تطهیر ناشدنی
رژيم محمدرضا پهلوى قدرت سياسى خويش را با دو شعار حفظ مشروعيت و كسب هويت بيشتر در بين آحاد ملت متمركز ساخت. اما به لحاظ ناكارآمدى ايدئولوژى حاكم و فرايند ناقص و ناتوان جامعه‌پذيرى و فرهنگ پذيرى و عدم وجود كارگزاران دخيل در اين امر، فرايند مذكور با بى‌اقبالى و شكست مواجه شد و نشان داد نظام سياسى كه ساخت قدرت سياسى خود را بر پايه‌ مؤلفه‌هاى مشروعيت‌خواهى و هويت‌يابى بنا مى‌نهد، اما پارادايم واحد و تقويت شده‌اى را در جهت معرفى قدرت سياسى در اختيار ندارد، در معرض گسترش شكاف‌هاى فرهنگي‌ ـ اجتماعى با مردم قرار مى‌گيرد. در چنين شرايطى، هر گونه اقدام پيشگيرانه در عرصه‌هاى‌ اقتصادى، نظامى و ... با شكست مواجه مى‌گردد.
کد خبر: ۷۳۹۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۱

به روایت اسناد
«نظر به اینکه آقای مهندس اردشیر زاهدی چه قبل از روز رستاخیز 28 مرداد و چه در روز 28 مرداد ماه قدم به قدم در معیت تیمسار سپهبد زاهدی فعالیت‌‌های شایانی نموده که کاملاً هم آهنگی با عملیات نظامی داشته است. لذا کمیسیون پیشنهاد می‌نماید که به یک قطعه نشان درجه (1) رستاخیز مفتخر گردد.»
کد خبر: ۷۳۱۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۹

سایروس ونس وزیر وقت امور خارجه آمریکا صراحتاً می‌گوید: «ما از قبل به این نتیجه رسیده بودیم که پشتیبانی از شاه به ‌نحوی‌که بتواند نقش سازنده‌ای در مسائل منطقه‌ای بازی کند، به نفع مصالح ملی ماست.» او تصریح می‌کند: «بین سیاست‌های شاه و منافع اساسی ما در منطقه هم‌سویی قابل‌توجهی برقرار بود.»
کد خبر: ۷۳۰۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۶

انتشار به مناسبت سالمرگ محمدرضا پهلوی
«... حاصل کار آنها همان متنی است که امروز به عنوان وصیتنامه سیاسی شاه معروف شده و البته بعد از مرگ او بوسیله اشخاص یاد شده تهیه گردیده است.»
کد خبر: ۷۰۱۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۵

آنتونی پارسونز می‌گوید: «تأثیرات سیاسی جشن شیراز بسیار جدی بود و اکثر برنامه‌‌های آن به حواشی افراطی برخی هنرها اختصاص یافته بود که چندان ضروری هم به نظر نمی‌رسید. همچنین چرا باید آن همه هزینه صرف نمایش هنرهای اروپایی، مجموعه‌‌های هنری و [ساختن] مراکز فرهنگی عظیم و پرزرق‌وبرقی می‌شد...»
کد خبر: ۶۸۳۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۳

اردشیر زاهدی: «مهم‌ترين عامل باقى ماندن هويدا در رأس قدرت اين بود که او به هيچ کدام از اعضاى خانواده‌ پهلوى و ديبا «نه» نمى‌گفت.»
کد خبر: ۶۷۷۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۸

شما بپرسید| پاسخ از احمدعلی مسعودانصاری
احمدعلی مسعود انصاری از همراهان محمدرضا پهلوی می‌گوید: «ثروت شاه به هنگام خروج از كشور چهار قسمت بود: اولین بخش از آن ثروت، مبلغ 62 میلیون دلار بود كه تا زمانی كه شاه زنده بود قسمتی از آن را خرج کرد و 50 میلیون دلار یا کمتر باقی ماند که رضا، فرح، و علیرضا هرکدام 20 درصد، لیلا و فرحناز هر کدام 15 درصد، شهناز 8 درصد و مهناز نوه شاه(دختر اردشیر زاهدی)2 درصد از این پول را ارث بردند...».
کد خبر: ۶۴۳۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۲۹

درپی سفر محمدرضا پهلوی و فرح به امریکا در آبان 1356، موجی از تظاهرات علیه رژیم پهلوی در امریکا به راه افتاد؛ به طوری که در 24 آبان، تعداد کثیری از دانشجویان ایرانی در لندن و در 25 آبان، گروهی از دانشجویان دانشگاه تهران و شریف دست به تظاهرات زدند که طی آن عده‌ای مجروح و بازداشت شدند.
کد خبر: ۶۳۶۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۲۶

به روایت اسناد
دستجات مذکور هرکدام بنحوی و تحت تاثیر شرایطی عدم تمایل و احیاناً مخالفت خود را با برگزاری جشن‌ها ابراز می‌دارند این دسته از مخالفین که از نظر تعداد قابل توجه بوده و در واقع در جمع مذکور اکثریت را واجد می‌باشند بنای مخالفت‌شان بیشتر ناشی از سختی معیشت است! و ضمن اینکه دلیل موجهی برای عدم شرکت در انجام تعهدات ناسیونالیستی و وظایف میهنی ارائه نمی‌دهند اصولاً رسالتی را که در این زمینه بر عهده دارند به درستی لمس نمی‌کنند. و مضافاً در شرایطی که افزایش بی‌تناسب قیمت‌ها، وصول جرائم سنگین تخلفات رانندگی، اخذ عوارض نوسازی با جرائم متعلقه و ده‌ها تضییقات دیگر از یک طرف و تبلیغات رادیوهای بیگانه و انتشار مطالب کذب و اغراق‌آمیز در خصوص مصارف عظیم جشن از سوی دیگر بر افکار و سنجش آن‌ها سنگینی می‌کند.
کد خبر: ۶۲۸۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۲۰

برشی از خاطرات حسن گرامی
حسن گرامی می‌گوید: «دکتر مصدق با انحلال مجلس در 24 مرداد تقریباً اختیار قانونی عزل خودش را به شاه داد. در این مورد حتی دکتر صدیقی وزیر کشور بارها به دکتر مصدق اعلام کرد که شما مجلس را منحل نکنید زیرا با انحلال مجلس دست شاه برای برکناری شما آماده می‌شود و امکان قانونی پیدا می‌کند گویا دکتر مصدق به ایشان اظهار می‌کند که شاه جرات این کار را ندارد».
کد خبر: ۶۰۶۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۸

تازه های کتاب