در راستای مبارزات تاریخی ملت ایران علیه جریانهای هویتشكن ضد دینی،
استبداد داخلی و قدرتهای مداخلهگر خارجی، جنبش شیعی و ایدئولوژیك فداییان
اسلام دارای جایگاه ویژه واهمیت فوق العادهای است. جمعیت فداییان اسلام
به رهبری نواب صفوی در طول بیش از 10 سال فعالیت سیاسی و انقلابی خود علیه
رژیم شاه و دولتهای وابسته به آن، حامل دستاوردهای برجستهای از جمله، ملی
شدن صنعت نفت در ایران شدند. هر گاه مبارزات نفت در فرایند خود دچار
انسداد میشد، اقدامات به موقع فداییان معادلات را به هم میریخت؛ چنانكه
سرانجام منجر به ملی شدن صنعت نفت در نهم اسفند ماه 1329 شد. فداییان اسلام
با طرح اندیشهی حكومت اسلامی بر دیگر رویكردهای فرهنگ سیاسی تشیع كه به
فراخور شرایط سیاسی - اجتماعی جامعه اتخاذ میشد، مرحلهی نوینی را گشودند.
در میان چالشگران رژیم پهلوی، فداییان اسلام به لحاظ برخورداری از
توانمندی، شجاعت، شهامت، بیاعتنایی به دنیا و مظاهر دنیوی و شیفتگی بسیار
به عنصر آرمانی و ایدهآل شهادتطلبی، موجب ماندگاری فرهنگ خاصی در میان
جوانان مسلمان شدند و سالها پس از خود الهامبخش اقدامات انقلابی شدند.
جمعیت فداییان اسلام نه تنها كارآمدی، بلكه مشروعیت سیستم سیاسی عصر خود را
به چالش طلبیدند و ضمن پرهیز از هرگونه رویهی سازشكارانه و تقابل با هر
رویكرد محافظه كارانه، تعامل را صرفاً در هماهنگی با روش رادیكال خویش
جستوجو میكردند. با آغاز نهضت سرنوشتساز امامخمینی در دههی 1340،
بقایای فداییان اسلام كه با شكل تكامل یافته و مترقیانهتری از مبارزه
روبهرو شدند، مشتاقانه به نهضت امام خمینی پیوستند. نظریهی ولایت فقیه كه
منبع قدرت خویش را از جایگاه رفیع مرجعیت كسب میكرد، در ساماندهی
هیئتهای مؤتلفهی اسلامی و بازماندگان فداییان اسلام، نقش مهمی ایفا كرد.
مركز اسناد انقلاب اسلامی در راستای اهداف خویش، اقدام به چاپ
مجموعهتصاویری از سیر مبارزاتی فداییان اسلام نموده است. تصاویر موجود با
حفظ محوریت جمعیت فداییان اسلام مشتمل بر مراحل شكلگیری، مبارزات، محاكمات
و شهادت اعضای برجستهی آن جمعیت است كه امیدواریم مورد استفادهی جامعهی
علمی و دوستداران تاریخ معاصر ایران قرار گیرد.