مرکز اسناد انقلاب اسلامی

پس از سخنرانی امام خمینی در 14 خرداد سال 42، ماموران رژیم پهلوی در سحرگاه 15 خرداد ایشان را دستگیر کرده و به تهران منتقل کردند.

به دنبال بازداشت امام خمینی که متعاقب سخنرانی ایشان در ظهر عاشورای سال 42 به وقوع پیوست، سراسر ایران را قیام همگانی فراگرفت. در 15 خرداد همان سال، مردمی که در اعتراض به بازداشت امام خمینی دست به تظاهرات زده بودند با آتش عمال رژیم پهلوی مواجه شدند که در نتیجه آن صدها نفر از مردم ایران شهید و عده بسیاری بازداشت شدند. این وقایع باعث شد تا بسیاری از علما و مراجع چه در ایران و چه در خارج از مرزهای کشور به این موضوع واکنش نشان دهند. آیت‌الله سید محسن حکیم در واکنش به جنایت رژیم پهلوی در 15 خرداد در پیامی نوشت: یقین دارم اصرار مسئولین امور در پیروی از سیاست کوبیدن و ارعاب مردم در فاصله‌های پی در پی کاشف از عجز آنها در اداره امور مملکت است. باید از اینگونه سیاست بازی‌ها بهراسند که به طور قطع آنها را به پرتگاه سقوط مبتلا خواهد ساخت و اندیشه بد دامنگیر صاحبش خواهد شد.

روز سوم خرداد 1361، خرمشهر به طور كامل آزاد شد. این پیروزی حاصل همكاری و تعامل موفق سپاه و ارتش بود. در روز دوم خرداد 61، اطلاعیه مشترك ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منتشر شد و روز سوم خرداد، خرمشهر از اشغال نیروهای رژیم بعثی آزاد شد.

در بخشی از گزارش کنسول سیاسی سفارت امریکا آمده است:« ملاقات‌های شریعتمداری با فرستاده شاه بدون تبلیغات انجام شود. اگر شریعتمداری ببیند که شاه درخواست‌های مختلف او را قبول می‌کند، وی سپس راجع به آن به مردم خواهد گفت. اسلامی‌نیا گفت خود وی از شریعتمداری پرسید که آیا وی با گفته‌هایی که از طرف خمینی در مصاحبه با لوموند ابراز شده است موافقت دارد. شریعتمداری گفته بود که موافق نیست.»

در جریان انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی، مهدی بازرگان با صدور اعلامیه از مسعود رجوی، سرکرده گروهک منافقین حمایت کرد و گفت: «برای تامین وحدت و حقوق گروه‌های اقلیت امیدواریم آقای "مسعود رجوی" که معرف جناح پرشوری از جوانان با ایمان می‌باشد نیز به مجلس راه یافته، موفق به همکاری صادقانه با گروه‌های با حسن نیت و در خدمت به خدا و خلق بشود.» اما حمایت‌ مهدی بازرگان هم باعث جذب آرای مردم به نفع مسعود رجوی نشد و وی در انتخابات رای نیاورد.

ساواک طی گزارشی اعلام می‌کند آیت‌الله محمدی طی یک سخنرانی‌ می‌گوید دستور مراجع تقلید است که به جنگ‌زدگان لبنان کمک مالی شود.

سرلشکر محمد ولی قرنی در همان نخستین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی پس از انتصاب به فرماندهی ارتش اسلامی ایران به تبعیت از حضرت امام خمینی، برای اولین بار موضع ضد صهیونیستی نیروهای مسلح ایران را در مصاحبه با روزنامه کویتی "الوطن" اعلام کرد و گفت: ایران را یک کشور در خط اول جبهه مقابل رژیم اشغالگر قدس تلقی کنید.

آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی دبیر وقت شورای نگهبان در 28 تیرماه 1360 نامه‌ای را درباره ردصلاحیت برخی از نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی که نشان دهنده نظارت استصوابی شورای نگهبان است را خطاب به وزارت کشور می‌نویسد و به وزارت کشور دستور می دهد بنا بر نظر شورای نگهبان، احسان طبری و نورالدین کیانوری ردصلاحیت شوند.

در دوم اردیبهشت ماه 1358 سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تاسیس شد و در همان روز حکم اولین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از سوی شورای انقلاب و توسط شهید بهشتی صادر شد.

استحکام در پیوند با ولایت را ضمانت‌بخش هدایت و عاقبت‌بخیری می‌پندارم.