امام خمینی: انسان قدم به قدم ظاغوتی می‌شود
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ یکی از نصایح حضرت امام خمینی به زمامداران امور، همچنین مردم، تاکید ایشان به زندگی به دور از تجمل گرایی و پرهیز از مادی گرایی طاغوت‌گونه بوده است. با نگاهی به نحوه امرار معاش و بیت امام می‌توان جزییات این مسئله را در زندگی ایشان به خوبی درک کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن رحیمیان یکی از روحانیون مبارز و فعالان نهضت امام خمینی در کتاب خاطرات خود خاطره‌ی جالبی از تذکر امام در رابطه با پرهیز از رفتار طاغوتی بیان کرده است که در ادامه به آن پرداخته‌ایم.
حجت‌الاسلام رحیمیان می‌گوید: در جماران نیز، بعد از اینکه اتاقی در مجاورت اتاق کار امام (ره) برای حاج احمدآقا ساخته شد، با توجه به این که در دو ضلع آن، ایوان باریکی به ارتفاع حدود 5/1 متر از کف حیاط بود، نردهای فلزی را روی لب ایوان نصب کردند. حاج احمد آقا برایم نقل کرد -نقل به مضمون- که یک روز امام سر زده به این طرف آمدند و آنگاه که دیدند، بعد از اتمام اتاق، باز هم کار جدیدی روی ایوان انجام شده است، با تلخی به این کار و هزینه‌ی جدید اعتراض کردند.
حاج احمد آقا در ادامه گفت: «در ذهنم خطور کرد که الان جواب قاطعی به امام (ره) می‌دهم که به خوبی قانع شوند.» (علی، فرزند حاج احمد آقا در آن زمان دو سه ساله بود و بسیار مورد علاقه‌ی امام.) خدمت امام عرض کردم: «على نوپا است و مدام این جا می‌آید. اگر از این ایوان به پایین بیفتد، ضربه‌ی مغزی می‌شود، به همین جهت نرده را درست کردیم.» امام درنگی کردند و فرمودند: «انسان قدم به قدم طاغوتی می‌شود! در هر قدم هم برای خود دلایلی پیدا می‌کند!»
حضرت امام و نارضایتی خود را از این کار با بیان یک قاعده‌ای کلی و درسی مهم ابراز کردند. این درست است که حفظ جان، تغذیه، مسکن، لباس، وسیله ی نقلیه و... برای انسان واجب است اما چگونه؟ و با چه قیمتی؟ اگر انسان راه زیاده روی و زیاده خواهی را در امور مادی در پیش گرفت، در چه نقطه‌ای متوقف می‌شود؟ مخصوصاً برای مسؤولان که از سویی دسترسی آنان به امکانات، بیشتر است و از سوی دیگر، رفتار و کردار آنان روی جامعه تأثير صد چندان دارد.
طاغوت‌ها معمولا از قدم اول طاغوت نبوده‌اند. با غفلت و گم کردن راه درست در خط طاغوتی شدن قرار می‌گیرند و آرام، آرام پیش می‌روند و در هر مرحله‌ای قرار می‌گیرند، به پشت سر خود و کسانی که سطح زندگی آنان پایین‌تر است، نگاه نمی‌کنند تا احساس طاغوتی شدن به آنان دست دهد؛ بلکه با نگاه به بالا دست خود در امور مادی باز هم خود را مستضعف و ساده زیست! می‌پندارند و با توجیهات و تسویلات گوناگون او برای رفع نیازها، و تأمین ضرورت‌ها! جلوتر می‌روند و به مراحل بالاتر طاغوتی شدن دست می‌یازند!
اما انسان‌های الهی همواره با فقرا هم نشینی و معاشرت می‌کنند و زندگی مادی خود را با تهی دست تر از خود می‌سنجند و به این ترتیب از پوسته‌ی خودبینی به فضای نوع دوستی می‌دهند و در برابر فقرا به دلیل آن چه دارند، خود را شرمگین و در پیشگاه خداوند، خود را شاکر و صابر می‌یابند و از سوی دیگر در عرصه‌ی امور معنوی، بالاتر از خود را می‌جویند و خویشتن را با فراتر از خود مقایسه می‌کنند. دچار عجب و خودبینی و رکود نمی‌شوند و همواره برای صعود و عروج به مراتب بالاتر می‌کوشند.
امام (ره) این گونه بود و فرزندان و شاگردان راستینش را این گونه تربیت کرد و چنین بود که مرحوم حاج احمد آقا با همه‌ی وجود در خدمت امام و انقلاب و نظام بود و با آن که همواره چه قبل و چه بعد از انقلاب، در سایه‌ی امام و منزلتی که در نظام داشت، هر نوع امکاناتی برای او قابل دسترسی بود، هرگز دست به دنیا و مظاهر دنیا نیالود و حتی از انبوه اموالی که به صورت هدیه و نذر، تقدیم امام (ره) می‌شد، هم چون امام (ره) هیچ ذخیره‌ای برای خود نیندوخت و هم چون امام (ره) از حداقل امکانات مادی بهره گرفت و در خانه‌ی استیجاری زندگی کرد و در همان خانه از دنیا رفت. «رحمة الله علیه و علی والده الكريم.»
منبع: حدیث روشن (خاطرات و یادداشت‌های حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن رحیمیان)، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
