یکی از بخشهای بسیار فعال دفتر نمایندگی اسرائیل در تهران، حوزۀ وابستۀ نظامی بود. که پیگیری روابط و همکاریهای نظامی بین ایران و اسرائیل از مهمترین وظایف این بخش بود. یعقوب نیمرودی اولین وابسته نظامی اسرائیل در ایران بود که علاوه بر حوزه نظامی، در فعالیتهای اطلاعاتی و جاسوسی، اقتصادی و بازرکانی، قاچاق اشیای عتیقه و ... نیز نقش گستردهای داشت، و البته جمع‌آوری کمک و اعانه برای اسرائیل در مراسم و جشنها و شب‌نشینی‌ها نیز فراموش نمی‌شد. پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ در 14 مه 1948- 11/ اردیبشهت 1327، دیوید بن گوریون، رئیس آژانس یهود، تاسیس یک کشور اسرائیلی با نام دولت اسرائیل را اعلام کرد. از همان روزهای تاسیس ارتباط گستردهای بین آمریکاییها و انگلیسیهای مستقر در تهران با آژانس یهود در مسیر پیشبرد اهداف صهیونیستی شکل گرفت و این ارتباط به قدری شدت یافت که تنها در سال 1321 تعداد 1300 نفر از یهودیان ایران با کشتی رهسپار سرزمین اسرائیل شدند.
بر طبق اسناد و اطلاعات موجود بسیاری از مراکز پولی، بازرگانی و بانکی ایران در دست یهودیان و یا اشخاص یهودی تبار قرار داشت و این برای محمدرضاشاه بسیار خوشایند بود و همیشه از این نفوذ در جهت تحکیم ارتباط با اسرائیل استفاده میکرد و در برخی از نشستهای محرمانه با مقامات اسرائیلی از آنها تقاضا میکرد که از اهرم نفوذ و موقعیت خود درآمریکا در جهت حفظ منافع حکومت او استفاده کنند و حتی از اسرائیلیها میخواست که اجازه ندهند رسانه‌های غربی علیه او و دستگاهش تبلیغات کنند. در ورای تمام این تلاشها، مقامات رژیم پهلوی همواره موضوع شناسائی رسمی اسرائیل و هرگونه ارتباط و همکاری با آنها را از ترس افکار عمومی انکار و تکذیب میکردند، اما واقعیت‌های پشت پرده غیر از این بود.
یکی از اولین ماموران و فرستاد‌ه‌های رسمی دولت اسرائیل در تابستان 1335 تحت نام نمایندگی بازرگانی آن دولت وارد تهران شد و سال‌ها در پوشش "شرکت بازرگانی نمک" اهداف اسرائیل را در ایران تامین میکرد و با مقامات مختلف ارتباط برقرار کرده و ملاقات داشت.
همزمان از سویی دیگر، گروه‌های فشار یهودی در مناطق مختلف از داخل کشور آمریکا و تا سرزمینهای اشغالی، رژیم پهلوی را تحریک و البته ترغیب میکردند تا همکاری پنهان خود را علنی کنند. نخستین همکاریهای موساد و ساواک به دیدار تیمور بختیار در مهرماه 1336 برمیگردد که بختیار پیشرفتهای اسرائیل در جنگ سینا را ستود و پیام شاهنشاه ایران را در زمینۀ همکاریهای اطلاعاتی و ارزیابی‌های سیاسی خاورمیانه به آگاهی یعقوب صور، سفیر اسرائیل در فرانسه رساند.
شناسایی اسرائیل توسط رژیم پهلوی
در همین زمان فعالیتهای وسیعی از سوی برخی اشخاص و سازمان‌ها به منظور رسمیت یافتن اسرائیل به طور علنی و رسمی از سوی ایران صورت میگرفت. در این زمینه افرادی مانند مهندس مشایخی، برادران مسعودی، برادران تیمورتاش و دکتر علی‌اکبر بینا به شدت فعال بودند. همزمان با تحرکات یهودیان و ماموران اسرائیلی داخل ایران، اسرائیلیها در فلسطین اشغالی نیز در خصوص ارتباط و همکاری میان دو طرف و تمایل و آمادگی مقامات ایرانی با شناسائی کامل و رسمی اسرائیل تبلیغات پراکنده‌ای را سازماندهی میکردند. در نهایت، دولت ایران با تمام مخالفتهای کشورهای عربی، اسرائیل را به رسمیت شناخت و نمایندۀ رسمی هم به عنوان مامور مخصوص به آنجا اعزام کرد که محل ماموریت او بیتالمقدس بود.
دکتر مصدق، بعد از ملی شدن نفت و در اردیبهشت 1330 که به عنوان نخستوزیر منصوب شد، دفتر نمایندگی ایران را در اسرائیل تعطیل و رضا صفی‌نیا نماینده مخصوص و وزیر مختار دولت ایران را از اسرائیل فراخواند. اما دیری نپایید که در آذر 1338، افتتاح نمایندگی سیاسی ایران در تلآویو مجدداً صورت گرفت. محمدرضا پهلوی، در تاریخ 1 مرداد 1339 در مصاحبه‌ای برای اولین بار اعتراف کرد که ایران اسرائیل را در همان سال 1328، به رسمیت شناخته است و مسالۀ تازه‌ای نیست. آقای کامل الشریف معاون دبیرکل کنگره اسلامی بیتالمقدس با ارسال نامه‌ای برای محمدرضا شاه و منوچهر اقبال نخست وزیر موجبات نگرانی خود را اعلام کرد و موضع ایران را اسفناک دانست. نشریات مختلف کشورهای عربی نیز هر کدام با درج نظر شاه مبنی بر به رسمیت شناختن اسرائیل آن را ضربه‌ای بر پیکر اسلام دانستند. به هر روی روابط ایران و اسرائیل روزبه روز گسترده‌تر میشد.
نفوذ نمایندگان اسرائیل در ایران
جالب آنکه غالباً روزنامه‌های اسرائیلی، گزارشها و اطلاعاتی را در مورد سیاست خارجی ایران و بعضی از اقدامات سری دولت شاهنشاهی عمداً انتشار می‌دادند. در پاره‌ای گزارشها و مکاتبات اداری، سیاسی و حتی اطلاعاتی از دفتر نمایندگی اسرائیلیها در تهران نمایان بود که اسرائیل در همه حوزه‌های سیاسی، دیپلماتیک، اطلاعاتی، جاسوسی، نظامی، مطبوعاتی، فرهنگی و حتی امور داخلی یهود ایران فعال و ماموران فراوانی در بخشهای گوناگون تحت پوشش خود داشتند.
از زمانی که اسرائیل در ایران به رسمیت( دو فاکتو) شناخته شد، " مئیر عزری" که امور مربوط به کنسولگری اسرائیل را برعهده داشت در محل خیابان شاه ( جمهوری ) تجارتخانه بزرگی به نام "ایران ایس" را مدیریت میکرد و در همین تجارتخانه کلیه امور سیاسی مربوط به حکومت اسرائیل را انجام میداد. او همچنین نفوذ فوق‌العاده‌ای در بین مدیران جراید و رجال سیاسی و دولتی داشت. کلیه برنامه‌های تبلیغاتی علیه حکومت مصر و کشورهای عربی در دوازده سال قبل از انقلاب ایران توسط عزری طراحی و عملی میشد و خود مدیریت روزنامه ارگان یهودی‌ها در ایران را نیز در دست داشت.
مئیر عزری در حال سخنرانی
او با حسن ارسنجانی وزیر وقت کشاورزی ارتباط نزدیک داشت و به کمک کارشناسان کشاورزی اسرائیلی در برنامه اصلاحات ارضی در ایران به ارسنجانی مساعدت می‌رساند. باری، از جمله مسوولیت‌های خطیر عزری در آن روزها، ترغیب مقامات ایرانی به فروش نفت بیشتر و با قیمت پایین بود، چرا که هر روز بیم درگیری اسرائیل با کشورهای عربی میرفت و نیاز مبرم اسرائیل به مواد نفتی از این طریق تامین میشد.
وابسته نظامی اسرائیل در ایران
یکی از بخشهای بسیار فعال دفتر نمایندگی اسرائیل در تهران، حوزۀ وابستۀ نظامی بود. که پیگیری روابط و همکاریهای نظامی بین ایران و اسرائیل از مهمترین وظایف این بخش بود. یعقوب نیمرودی اولین وابسته نظامی اسرائیل در ایران بود که علاوه بر حوزه نظامی، در فعالیتهای اطلاعاتی و جاسوسی، اقتصادی و بازرکانی، قاچاق اشیای عتیقه و ... نیز نقش گستردهای داشت، و البته جمع‌آوری کمک و اعانه برای اسرائیل در مراسم و جشنها و شب‌نشینی‌ها نیز فراموش نمی‌شد.
در جشن بیست و پنجمین سالگرد تاسیس دولت اشغالگر اسرائیل، مقامات بلندپایه رژیم پهلوی نیز شرکت کردند. بنا بر اسناد ساواک، مقامات ایرانی همنوا با اسرائیلیها در این جشن شرکت کرده و پایکوبی کردند، این جشن در 52/2/17، با حضور قریب 2000 نفر در خیابان کاخ شمالی( فلسطین ) برگزارشد.
پی‌نوشت:
برگرفته از کتاب «ایران و اسرائیل در دوران سلطنت پهلوی» تقی‌پور، محمدتقی ( 1390)، ، ج1، تهران، نشر: موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
